Οι πιο καταστροφικές πυρκαγιές στην ιστορία της Ελλάδας

Με τον αριθμό των νεκρών να μεγαλώνει μέρα με τη μέρα, τους δεκάδες τραυματίες που παραμένουν στα νοσοκομεία για νοσηλεία και τις εκατοντάδες χιλιάδες καμμένων στρεμμάτων δάσους από τις φωτιές που έπληξαν την Αττική, σε Κινέττα, Ραφήνα, Πεντέλη, Νέο Βουτζά, μπορούμε να μιλάμε για μια εθνική τραγωδία άνευ προηγουμένου. Μάλιστα, σύμφωνα με το Γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων, η φωτιά στο Μάτι αποτελεί τη δεύτερη πιο φονική στον 21ο αιώνα, πίσω μόνο από εκείνη που σκότωσε 173 ανθρώπους στην Αυστραλία το 2009.

Γράφει ο Χάρης Αποστολόπουλος

Όπως ήταν φυσικό, τα πρόσφατα τραγικά συμβάντα «ξύπνησαν» τις μνήμες από τις πρόσφατες επίσης καταστροφικές πυρκαγιές στην Ηλεία το 2007 και πάλι στην Ανατολική Αττική το 2009. Με αφορμή λοιπόν τις στιγμές του ολέθρου που βίωσε όλη η Ελλάδα μπροστά σε αυτήν την τεράστια στο νέο τεύχος του ET Magazine του EleftherosTypos.gr, θυμόμαστε με πόνο ψυχής τις πιο καταστροφικές πυρκαγιές που κατέκαψαν τη χώρα.

Οι 63 νεκροί της τραγωδία του 2007 στην Ηλεία

Το πιο φονικό χτύπημα από τη μεγάλη καταστροφή του Αυγούστου του 2007, συντελέστηκε στο νομό Ηλείας. Η φωτιά εκδηλώθηκε τις πρωινές ώρες της 24ης Αυγούστου, στη Ζαχάρω.

Το πύρινο μέτωπο στο νομό Ηλείας κατέστρεψε έκταση μεγαλύτερη από 100 τετραγωνικά χιλιόμετρα Τα χωριά Γεράκι Αμαλιάδας, Κρέστενα, Γρύλλος, Καϊάφα, Νεοχώρι, Βρεστό, Καλλιθέα, Σάμικο, Πλατιάνα, ο Δήμος Ζαχάρως, η Ανδρίτσαινα, η Κλινδία, το Μουζάκι, το Φανάρι,Μπεντένι Ηλείας και πλειάδα μικρότερων οικισμών επλήγησαν, καταστρέφοντας δασικές και οικιστικές εκτάσεις. Ακόμα, απειλούσε μέχρι και τον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας.

Συνολικά 63 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Κάηκαν συνολικά 147 χωριά, περισσότερα από 30.000 ζώα, σχεδόν 1 εκατομμύριο στρέμματα δάσους και καλλιεργήσιμων εκτάσεων, 180 σπίτια κάηκαν ολοσχερώς και άλλα 350 υπέστησαν σοβαρότατες ζημιές.

Σε όλα τα γραπτά σχετικά με την πενταετία Καραμανλή (2004-2009), οι φωτιές του 2007, περιγράφονταν από συνεργάτες τους, ως μια από τις δυσκολότερες και χειρότερες στιγμές της θητείας του τότε πρωθυπουργού.

Για «ανείπωτη εθνική τραγωδία» έκανε λόγο τότε ο πρωθυπουργός, ενώ στην ιστορία έχουν μείνει οι φράσεις του τότε υπουργού Δημόσιας Τάξης, Βύρωνα Πολύδωρα, περί «ασύμμετρης απειλής» -φράση που χρησιμοποιήθηκε και στις πρώτες δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα – όσο και τα περί «Στρατηγού Ανέμου» που δυσκόλευε το έργο της κατάσβεσης.

Τόσο ο Βύρων Πολύδωρας, όσο και ο τότε εκπρόσωπος Τύπου της κυβέρνησης, αργότερα έκαναν λόγο ακόμα και για τουρκικό δάκτυλο πίσω από τις εκτεταμμένες φωτιές. «Τόσες πολλές εστίες φωτιάς την ίδια ώρα σε τόσα μέρη της χώρας δεν μπορεί να είναι σύμπτωση» έλεγε τότε ο Κώστας Καραμανλής. Άλλα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, «έβλεπαν» μάλιστα πίσω από τις φωτιές ακόμα και το… ΠΑΣΟΚ. Το περίφημο «το πράσινο καίει το πράσινο».

Το υπουργείο Δημόσιας Τάξης, ζητούσε μάλιστα τότε πληροφορίες έναντι μεγάλη χρηματικής αμοιβής για την «αποκάλυψη και σύλληψη μελών εγκληματικής οργάνωσης». Την τεράστια καταστροφή ακολούθησε η προκήρυξη της κυβέρνησης – βρισκόμασταν άλλωστε και επίσημα σε προεκλογική- για αποζημίωση 3.000 ευρώ, άμεσα, χωρίς προϋποθέσεις σε κάθε πυρόπληκτο με μια απλή υπεύθυνη δήλωση του αιτούντος. Απόλυτα φυσιολογικά το συγκεκριμένο μέτρα, έγινε «βούτυρο στο ψωμί» των επιτήδειων που δεν είχαν καμία ζημιά από τις πυρκαγιές, έσπευσαν όμως να καρπωθούν το ποσό.

Η Αστυνομία μάλιστα, προχώρησε άμεσα σε συλλήψεις τέτοιων επιτήδειων. Περίπου 1500 άνθρωποι, αναγκάστηκαν τότε να επιστρέψουν τα χρήματα της κρατικής βοήθειας καθώς δεν μπορούσαν να χαρακτηριστούν «πυρόπληκτοι».

Για την τεράστια καταστροφή δεν αποδείχτηκε τελικώς, κανένας ξένος ή εγχώριος δάκτυλος.

Για την πυρκαγιά ένοχοι κρίθηκαν οι Χαράλαμπος Καφύρας, πρώην νομάρχης Ηλείας, Πανταζής Χρονόπουλος, πρώην δήμαρχος Ζαχάρως, Παναγιώτης Τσούρας, ο πρώην πυροφύλακας Μίνθης για αμέλεια λήψης των αναγκαίων μέτρων και για έλλειψη της αναγκαίας προσοχής σχετικά με τη μη λήψη κατάλληλων μέτρων αποφυγής πυρκαγιάς, από την οποία προκληθήκαν θάνατοι, αλλά και μια 84χρονη για πρόκληση εμπρησμού. Οι ποινές που επιβλήθηκαν ήταν 10 ετών για κάθε κατηγορούμενο, τα οποία ήταν εξαγοράσιμα για 5€ την ημέρα.

Παρά το σοκ των πολιτών και την οργή σε βάρος του πολιτικού προσωπικού, η Νέα Δημοκρατία, κέρδισε τις εκλογές του Σεπτέμβρη.

Η μεγαλύτερη πυρκαγιά στην Αττική το 2009

Θύμα και πάλι η ανατολική Αττική και οι κάτοικοί της. Η μεγάλη πυρκαγιά, ξεκίνησε στις 21 Αυγούστου, από την περιοχή του Γραμματικού είχε διάρκεια τεσσάρων ημερών και έκαψε συνολικά 210.000 στρέμματα, κυρίως πευκοδάσους. Η πυρκαγιά επεκτάθηκε σε ολόκληρη την βορειοανατολική Αττική, από την περιοχή του Γραμματικού και του Μαραθώνα, μέχρι το Πικέρμι και την Παλλήνη, καίγοντας στο ενδιάμεσο, τμήμα της Πεντέλης στην περιοχή του Διονύσου. Η πυρκαγιά αυτή είναι η μεγαλύτερη που έχει γνωρίσει ποτέ ο νομός Αττικής. Παράλληλα μία άλλη μεγάλη πυρκαγιά στην δυτική Αττική έκαψε μεγάλο μέρος των δυτικών πλαγιών του Κιθαιρώνα και έφτασε μέχρι το Πόρτο Γερμενό.

Ενισχυόμενη από τους δυνατούς ανέμους, κατευθύνθηκε νοτιότερα και έφτασε το βράδυ του Σαββάτου στα όρια του Αγίου Στεφάνου, της Άνοιξης, της Σταμάτας, της Ροδόπολης και του Διονύσου, ενώ από την Κυριακή 23 Αυγούστου η φωτιά πέρασε στην νότια πλευρά της Πεντέλης και έφτασε να καίει σπίτια στο Ντράφι, την Παλαιά Πεντέλη , την Ανθούσα, το Πικέρμι και την Παλλήνη. Χαρακτηριστικά εκκενώθηκαν περιοχές όπως ο Άγιος Στέφανος, η Πεντέλη, δύο νοσοκομεία και κατασκηνώσεις.

Σε ισχύ τέθηκε ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά από σχετική απόφαση της Κομισιόν. Ιταλία, Γαλλία, Κύπρος, Αυστρία και Βουλγαρία υποσχέθηκαν συνδρομή με αεροσκάφη, ελικόπτερα, προσωπικό και λοιπά τεχνικά μέσα. Με την συνδρομή των επιπλέον δυνάμεων η πυρκαγιά τέθηκε υπό έλεγχο μέχρι τη Δευτέρα 24 Αυγούστου. Η πυρκαγιά κατέκαψε συνολικά 210.000 στρέμματα, κυρίως πευκοδάσους.

Η Πυρκαγιά στην Δυτική Αττική ξεκίνησε από την περιοχή των Λεύκτρων του δήμου Πλαταιών, παράλληλα με την μεγάλη πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική. Οι δυνατοί άνεμοι την κατεύθυναν νοτιοανατολικά και έφτασε να καίει τις ανατολικές πλαγιές του Κιθαιρώνα, πάνω από τους παραθαλάσσιους οικισμούς Άγιος Βασίλειος και Πόρτο Γερμενό. Η πυρκαγιά αυτή αντιμετωπίστηκε οριστικά μία μέρα μετά την κατάσβεση της πυρκαγιάς στην ανατολική Αττική και αφού είχε κάψει 35.000 στρέμματα, κυρίως πευκοδάσους.

Η πυρκαγιά στη Θεσσαλονίκη το 1917

Στις 18 Αυγούστου 1917 πυρκαγιά έκαψε τη Θεσσαλονίκη. Η φωτιά ξεκίνησε από ένα σπίτι προσφύγων, όταν μια σπίθα από την κουζίνα έπεσε σε παρακείμενη αποθήκη με άχυρο και στη συνέχεια οι φλόγες εξαπλώθηκαν σε όλη την πόλη. Σε διάστημα 32 ωρών κάηκαν 9.500 σπίτια σε έκταση 1.000.000 m² και έμειναν άστεγα πάνω από 70.000 άτομα, ενώ έχασαν τη ζωή τους ορισμένοι Γάλλοι στρατιώτες.

Φωτιά στο δάσος Κοκκιναρά Κηφισιάς το 1981

Το 1981 ένα μαύρο σύννεφο καπνού σκέπασε την Αθήνα. Το δάσος Κοκκιναρά της Κηφισιάς τυλίχθηκε στις φλόγες με αποτέλεσμα να καταστραφούν δεκάδες σπίτια, 6.000 στρέμματα πρασίνου, η βόρεια πλευρά της Πεντέλης ενώ η φωτιά έφτασε μέχρι το κτήμα Συγγρού. Η Αττική κηρύχτηκε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, ενώ τραυματίστηκαν περίπου 30 άτομα και δύο πέθαναν από καρδιακή προσβολή.

Πυρκαγιά στον Διόνυσο το 1982

Το 1982 φωτιά κατέκαψε τον Διόνυσο, την Πεντέλη, την Εκάλη, το Πικέρμι, τον Γέρακα και τον Μαραθώνα. Περισσότερα από 25.000 στρέμματα πρασίνου έγιναν στάχτη ενώ δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στον Γέρακα.

Φωτιά στον Άγιο Στέφανο το 1993

Η συντριβή ενός στρατιωτικού ελικοπτέρου πυροδότησε μια μεγάλη φωτιά που κατέκαψε τον Άγιο Στέφανο, το Σούνιο, τον Μαραθώνα, τη Σταμάτα, τον Διόνυσο, τη Μάνδρα Αττικής και την Παλλήνη. Την ίδια χρονιά κάηκε και η παλαιά Πεντέλη, το Ντράφι και η Παλλήνη.

Οι πυρκαγιές σε Πεντέλη το 1995 και 1998

Το 1995 η Πεντέλη τυλίχθηκε στις φλόγες και οι καταπράσινες πλαγιές του βουνού έγιναν στάχτη. Η φωτιά ξεκίνησε από ένα χωράφι και σύντομα επεκτάθηκε σε Πικέρμι, Παλλήνη, Ντράφι, Ανθούσα και Πεντέλη με αποτέλεσμα να καεί το δάσος της Ραπεντώσας από τον Αγιο Πέτρο ώς το Γερμανικό Νεκροταφείο. Περισσότερα από 150 σπίτια κάηκαν, και 100.000 στρέμματα δάσους τυλίχθηκαν στις φλόγες.

Τρία χρόνια μετά η Πεντέλη επλήγη ξανά από πυρκαγιά, που ξεκίνησε από τον Νέο Βουτζά και την Ανθούσα και κατέκαψε 75.000 στρέμματα της δυτικής Πεντέλης.

Φωτιά σε Ραφήνα, Καλλιτεχνούπολη και Ν. Βουτζά το 2005

Η πυρκαγιά έκαψε αρχικά τη Ραφήνα, και αστραπαιαία πέρασε στην Αγ. Τριάδα και την Αγ. Κυριακή. Το πύρινο μέτωπο έκαψε τον Νέο Βουτζά και την Καλλιτεχνούπολη και εκκενώθηκαν κατασκηνώσεις και το Νοσοκομείο Παίδων Πεντέλη ενώ κάηκαν εκτάσεις που ξεπερνούσαν τα 10.000 στρέμματα.

Πυρκαγιά στη Σάμο το 2000

Το 2000 μια μεγάλη φωτιά ξέσπασε στη Σάμο που θεωρείται η μεγαλύτερη στην ιστορία του νησιού. Σπίτια και καλλιεργήσιμες εκτάσεις τυλίχθηκαν στις φλόγες με αποτέλεσμα μια ηλικιωμένη γυναίκα να βρει τραγικό θάνατο. Συνολικά, 145.000 στρέμματα, και 47 σπίτια παραδόθηκαν στις φλόγες.

Φωτιά στο Ξυλόκαστρο το 2000

Το καλοκαίρι του 2000 ξέσπασαν πολλά μέτωπα πυρκαγιών. Οι οικισμοί Άνω Πιτσά, Λουτρό, Βρυσούλες και Καμάρι που ανήκουν στο Δήμο Ξυλοκάστρου τυλίχθηκαν στις φλόγες ενώ κάηκαν 200.000 στρέμματα. Εμπρηστής ήταν ένας κτηνοτρόφος που στο παρελθόν είχε συλληφθεί για εμπρησμό.

Πυρκαγιά στην Πάρνηθα το 2007

Στις 28 Ιουνίου 2007 ξέσπασε η μεγάλη φωτιά στην Πάρνηθα, που ξεκίνησε από τα Δερβενοχώρια, στη βόρεια πλευρά του όρους, στη συνέχεια επεκτάθηκε στις πλαγιές του βουνού και έκαψε τον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας. Οι φλόγες έφτασαν μια ανάσα από το Καζίνο. 300 στρατιώτες, 130 πυροσβέστες, 50 οχήματα και στελέχη του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων ρίχτηκαν στη μάχη με τις φλόγες που έκαψαν χιλιάδες στρέμματα και ζώα.

Φωτιά στον Άγιο Ισίδωρο στη Ρόδο

Στις 22 Ιουλίου 2008 φωτιά ξέσπασε στο χωριό του Αγίου Ισιδώρου του Δήμου Ατταβύρου της Ρόδου όταν ένας κάτοικος έκαψε ξηρά χόρτα και κλαδιά στο χωράφι του με θερμοκρασία περιβάλλοντος 36 βαθμούς Κελσίου και ένταση ανέμων 6 Μποφόρ. Συνολικά κάηκαν 110.000 στρέμματα γης.