Εν μέσω των κλιμακούμενων εσωτερικών και παγκόσμιων επιπτώσεων από την κρίση του COVID-19, το Τουρκικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αντιμετωπίζει μια άνευ προηγουμένου πολιτική και οικονομική πρόκληση, την ώρα που οι βιώσιμοι τρόποι για να ξεπεραστεί είναι λίγοι.
Από τον Ryan Boh, Αναλυτής Stratfor για θέματα Μ. Ανατολής και Ν. Αφρικής

Για να ενισχύσει ό,τι έχει απομείνει από τη νομιμότητά του καθ’ οδόν προς τις εκλογές του 2023, το κυβερνών κόμμα πιθανότατα θα διπλασιάσει τις εθνικιστικές και προστατευτικές πολιτικές. Ομως, εάν δεν αντιμετωπίσει τα βασικά ζητήματα που μαστίζουν την οικονομία της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων της υψηλής ανεργίας και του αυξανόμενου χρέους, αυτές οι βραχυπρόθεσμες προσπάθειες για τη διατήρηση του ελέγχου θα αποτύχουν, τελικά, να διασφαλίσουν τη θέση του ΑΚΡ στην εξουσία. Και ως αποτέλεσμα, η εμβάθυνση της οικονομικής κρίσης της χώρας μπορεί να δει τον πρώιμο θάνατο όχι μόνο των τουρκικών επιχειρήσεων αλλά και της συνεχούς πολιτικής κυριαρχίας του AKP.

ΤΑΛΑΙΠΩΡΗΜΕΝΗ από την ύφεση του 2018, η εύθραυστη οικονομία της Τουρκίας δεν ήταν προετοιμασμένη για τις βαθιές εσωτερικές και παγκόσμιες επιπτώσεις από την κρίση του COVID-19. Η Αγκυρα απαγόρευσε τα περισσότερα ταξίδια και επέβαλε απαγόρευση κυκλοφορίας από τότε που άρχισε το απότομο ξέσπασμα του ιού στα μέσα Μαρτίου, ωστόσο όμως αντιστάθηκε στην καθολική εθνική απαγόρευση προκειμένου να σταματήσει η μετάδοση. Αλλά ακόμη και αυτή η μερική απαγόρευση επηρέασε σημαντικά την οικονομία και την οικονομική σταθερότητα της Τουρκίας. Τον Απρίλιο, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προέβλεπε ότι η οικονομία της Τουρκίας θα συρρικνωθεί κατά 5% το 2020, αν και το ποσοστό αυτό μπορεί να θεωρηθεί αισιόδοξο. Η ανεργία, η οποία εδώ και πολύ καιρό πλήττει τη χώρα, είναι πιθανό να είναι πολύ υψηλότερη από το ήδη υψηλό 13,8% του Δεκεμβρίου, καθώς ο τουρισμός «στέγνωσε» και τα καταστήματα έκλεισαν.

Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ λίρα έχει, επίσης, πέσει στις 7 λίρες στο δολάριο, ξεπερνώντας το χαμηλό της νομισματικής κρίσης του Αυγούστου 2018. Σε μια προσπάθεια διατήρησης της σταθερότητας της λίρας, η κεντρική τράπεζα της χώρας, υπό την επιρροή του AKP, έχει ήδη εξαντλήσει μεγάλα ποσά των αποθεματικών της, τα οποία υποχώρησαν από τα περίπου 40 δισ. δολάρια τον Ιανουάριο σε 17-26 δισ. δολάρια τον Απρίλιο. Εν τω μεταξύ, οι Ευρωπαίοι εμπορικοί εταίροι της Τουρκίας, που αντιπροσωπεύουν το ήμισυ του συνόλου των εξαγωγών τους, διαχειρίζονται πλέον τη δική τους οικονομική ύφεση που προκάλεσε η πανδημία, μειώνοντας περαιτέρω τις ευκαιρίες της Τουρκίας στην Ευρώπη.

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ της Τουρκίας μετά την απαγόρευση προμηνύει μια μακρά και επίπονη ανάκαμψη. Το κυβερνητικό σχέδιο τεσσάρων φάσεων «εξομάλυνσης» θα διαρκέσει μέχρι το 2021, δημιουργώντας μια πολιτική πρόκληση για το AKP πριν από τις εθνικές εκλογές το 2023. Και, εάν η νομιμότητα του κόμματος εξασθενήσει αρκετά, είναι πιθανό να αντιμετωπίσει μια εσωτερική ρήξη εντός των βαθμίδων του, αρκετά ισχυρή για την προκήρυξη πρόωρων εκλογών.

Η ΕΘΝΙΚΗ ατζέντα της Τουρκίας τους επόμενους μήνες θα καθοδηγείται από τις πολιτικές επιταγές ενός κόμματος που βρίσκεται σε κατάσταση επιβίωσης. Η επιρροή του AKP στην κεντρική τράπεζα και το Κοινοβούλιο θα του επιτρέψει να χρησιμοποιήσει τα τελευταία αποθέματα της χώρας, αν το κρίνει σκόπιμο. Ομως, αντί να σταθεροποιήσει την οικονομία, το κόμμα θα χρησιμοποιήσει αυτά τα κεφάλαια σε μια προσπάθεια μείωσης της κοινωνικής έντασης και εξισορρόπησης της πολιτικής πίεσης.

ΚΑΘΩΣ η απώλεια εσόδων εν μέσω της κρίσης του COVID-19 συνεχίζει να εξαντλεί τα αποθέματα της κυβέρνησης, το AKP θα μπαίνει ολοένα και περισσότερο στον πειρασμό να στηριχθεί στις ιδιωτικές τράπεζες και να επιβάλει μορφές κεφαλαιακών ελέγχων στην προσπάθεια να διατηρήσει την πιστωτική επιφάνεια της λίρας, μειώνοντας περαιτέρω την εγχώρια κατανάλωση και τον δανεισμό, καθώς και τους τόκους ξένων επενδύσεων. Εκτός από την υποχώρηση στο επιχειρηματικό και το επενδυτικό συναίσθημα, η Τουρκία είναι απίθανο να προχωρήσει σε ανταλλαγές νομισμάτων με φιλικές δυνάμεις, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες θα διστάσουν να παράσχουν νόμισμα σε μια κεντρική τράπεζα με ένα αμφίβολο ιστορικό ανεξαρτησίας.

ΤΟ AKP αντιμετωπίζει ένα μέλλον αβεβαιότητας, που συνεχώς μεγαλώνει. Οι προκλήσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης πιθανότατα θα αυξηθούν, καθώς διασπάται η οικονομική νομιμότητα του AKP και ο εθνικιστικός άξονάς του είναι περιορισμένος. Οι πιθανότητες για πρόωρες εκλογές παραμένουν, ειδικά εάν τα άλλα κόμματα καταφέρουν να πείσουν αρκετούς αξιωματούχους του κόμματος στο Κοινοβούλιο να τερματίσουν τη μακρά βουλευτική κυριαρχία του AKP. Καθώς οι επιπτώσεις του COVID-19 θα γίνουν πλήρως αισθητές τους επόμενους μήνες και χρόνια, το AKP θα κάνει απεγνωσμένες προσπάθειες να διατηρηθεί στην εξουσία.