Είκοσι προτάσεις για την αντιμετώπιση του brain drain καταθέτει στον δημόσιο διάλογο ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ). Η επιστροφή του ανθρώπινου κεφαλαίου συνιστά κορυφαία εθνική πρόκληση, αφού σε διάστημα 10 ετών (2008-2017) έφυγαν από την Ελλάδα περίπου 500.000 άνθρωποι, κυρίως νέοι και νέες, με υψηλά προσόντα και σύγχρονες εξειδικεύσεις.

Οι παρεμβάσεις που εισηγείται ο Σύνδεσμος περιστρέφονται γύρω από δύο βασικούς άξονες: τη γενική αναβάθμιση των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας, μέσα από βελτίωση του επιχειρηματικού και επενδυτικού περιβάλλοντος, και την εφαρμογή στοχευμένων πολιτικών, που θα οδηγήσουν στον επαναπατρισμό του ανθρώπινου δυναμικού.

Στις προτάσεις συμπεριλαμβάνονται:

1. Η συστηματική μέτρηση και παρακολούθηση του brain drain.
2. Στοχευμένες πολιτικές για ανάπτυξη κλάδων υψηλής εξειδίκευσης.
3. Στοχευμένες περιφερειακές πολιτικές.
4. Η μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης της παραγωγικής εργασίας.
5. Η δημιουργία ελκυστικού εργασιακού περιβάλλοντος με σύγχρονα συστήματα διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού.
6. Η δημιουργία οικοσυστήματος καινοτομίας νεοφυών επιχειρήσεων (startups).
7. Η ανάπτυξη εταιριών «τεχνοβλαστών» (spin-off) από τα πανεπιστημιακά ή ερευνητικά ιδρύματα με στόχο την οικονομική αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων τους.
8. Θεσμικές παρεμβάσεις και κίνητρα που ενθαρρύνουν τη συνεργασία πανεπιστημίων-επιχειρήσεων (π.χ. βιομηχανικά διδακτορικά).
9. Η θέσπιση κινήτρων που ενθαρρύνουν τις επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη.
10. Κλαδικά συμβούλια δεξιοτήτων σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας.
11. Η αξιοποίηση εκροών μηχανισμού διάγνωσης αναγκών αγοράς εργασίας.
12. Στοχευμένα πακέτα επαναπατρισμού από επιχειρήσεις.
13. Δράσεις συμβουλευτικής και απόκτησης εργασιακής εμπειρίας από επιχειρήσεις (π.χ. ReGeneration).
14. Προγράμματα upskilling και reskilling.
15. Η διασύνδεση Ελλήνων του εξωτερικού με την εγχώρια επιχειρηματική και ερευνητική κοινότητα.
16. Η αναβάθμιση γραφείων διασύνδεσης πανεπιστημίων.
17. Κίνητρα πρόσληψης ειδικευμένου προσωπικού από το εξωτερικό (φοροαπαλλαγές, επιδοτήσεις κ.λπ.).
18. Η αναβάθμιση επαγγελματικής κατάρτισης.
19. Η αναβάθμιση/επέκταση πρακτικής άσκησης.
20. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός.