Από τη στιγμή που το Dune του Χοδορόφσκι δεν έγινε ποτέ ταινία, το 2001: A Space Odyssey του Στάνλεϊ Κιούμπρικ είναι το δίχως άλλο η κορυφαία sci-fi ταινία στην ιστορία του σινεμά. Πολλές έχουν αγγίξει το επίπεδο της, λίγες την έχουν ξεπεράσει, αλλά σε εντελώς άλλες εποχές με πολλά νέα μέσα και δυνατότητες. 

Όπως συμβαίνει συνήθως σε τέτοιες επικές ταινίες, υπάρχουν σημεία που οι σκηνοθέτες θέλουν να κάνουν πιο περίπλοκα και να αφήνουν τον θεατή να αναρωτιέται, να αναζητά. Κάπως έτσι μεγαλώνουν οι μύθοι. Ο πιο σίγουρος τρόπος είναι να δημιουργήσει κανείς ένα φινάλε που δεν κινείται στη λογική αρχή-μέση-τέλος μιας ιστορίας. Ένα φινάλε που ξεφεύγει από πεπατημένες.

Ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ δεν έδωσε ποτέ την οπτική του γύρω από το τέλος του 2001: A Space Odyssey. Τουλάχιστον δεν το έκανε με τρόπο που να είχε γίνει γνωστός. Αυτό το λέμε γιατί προσφάτως κυκλοφόρησε στη δημοσιότητα ένα σπάνιο ντοκουμέντο, όπου ένας Ιάπωνας σκηνοθέτης, ο Γιουνίτσι Γιαόι, συζητά τηλεφωνικά με τον Κιούμπρικ για το φινάλε της ταινίας.

Εκεί ο Κιούμπρικ ακούγεται να λέει χαρακτηριστικά: «Προσπάθησα να αποφύγω να εξηγήσω από την πρώτη στιγμή. Όταν λες τις ιδέες μετά, ακούγονται ηλίθιες, αλλά θα κάνω μια προσπάθεια. Η ιδέα ήταν ο πρωταγωνιστής να απαχθεί από θεόμορφες οντότητες, πλάσματα καθαρής ενέργειας και ευφυΐας χωρίς σχήμα και μορφή. Τον τοποθετούν σε κάτι που μπορείς να περιγράψεις ως ανθρωπολογικό κήπο για να τον μελετήσουν. Τότε περνάει η ζωή του από μπροστά του και χάνει εντελώς την αίσθηση του χρόνου. Απλώς συμβαίνουν τα πράγματα.

Όταν τα πλάσματα τελειώνουν με αυτόν, εκείνος έχει μετατραπεί σε ένα υπερόν, όπως συνήθως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, και επιστρέφει στη Γη. Εκεί είναι ένας υπεράνθρωπος και μπορούμε μόνο να υποθέσουμε τι γίνεται όταν επιστρέφει. Είναι ένα υψηλό μοτίβο μυθολογίας και αυτό προσπαθήσαμε να κάνουμε.»