Η μακρινή Μποτσουάνα ήρθε στην επικαιρότητα αυτές τις μέρες για ένα… γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου! Η παγκόσμια κοινότητα μαθαίνει πώς να προφέρει το «Ομικρον», το γράμμα που χαρακτηρίζει τη νέα παραλλαγή του κορονοϊού, και ξεσκονίζει τις γνώσεις γεωγραφίας για τη χώρα της Νότιας Αφρικής, όπου για πρώτη φορά εντοπίστηκε αυτό το στέλεχος.

Η «Ομικρον» ή «μετάλλαξη της Μποτσουάνας», όπως τη χαρακτήριζαν τις πρώτες μέρες οι επιστήμονες, δεν έμεινε, φυσικά, εντός των τειχών της αραιοκατοικημένης νοτιοαφρικανικής χώρας, αλλά μεταδόθηκε αστραπιαία στις γειτονικές: Κυρίως, στη Δημοκρατία της Νότιας Αφρικής, αλλά και στη Ναμίμπια, στη Ζάμπια, στη Ζιμπάμπουε. Η άμεση αντίδραση πολλών κυβερνήσεων της Δύσης ήταν να κλείσουν τα σύνορά τους για τις χώρες της Νότιας Αφρικής και να επιβάλουν αυστηρούς ταξιδιωτικούς περιορισμούς.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει προειδοποιήσει από την αρχή της πανδημίας πως ο κορονοϊός θα μπορούσε να αφανίσει πολλές χώρες της Αφρικής που έχουν αδύναμο σύστημα Υγείας, ελλιπή επιδημιολογική παρακολούθηση και μικρή πρόσβαση στα εμβόλια. Εκτός από τη Νότια Αφρική, που μαστίζεται από το AIDS, οι γειτονικές χώρες καταγράφουν λίγα κρούσματα και χαμηλή θνησιμότητα, σε σχέση με τον πληθυσμό τους. Αυτό οφείλεται, σύμφωνα με τους ειδικούς, στους εξής παράγοντες: Την ελλιπή καταγραφή κρουσμάτων, την άμεση αντίδραση των Αρχών με αυστηρό περιορισμό των μετακινήσεων (καθώς οι αφρικανικές χώρες έχουν «εμπειρία» με φονικούς ιούς και ασθένειες), τον χαμηλό μέσο όρο ηλικίας του πληθυσμού (το 60% του πληθυσμού της Υποσαχάριας είναι κάτω των 25 ετών). Στην Αφρική το μικρό προσδόκιμο ζωής σημαίνει λιγότεροι ηλικιωμένοι και, άρα, λιγότεροι θάνατοι από κορονοϊό. Επιπλέον, στις περισσότερες χώρες που περιλαμβάνονται στη «ζώνη της παραλλαγής Ομικρον» η πυκνότητα του πληθυσμού είναι πολύ αραιή.

» ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΝΟΤΙΑΣ ΑΦΡΙΚΗΣ

Η κατάσταση του συστήματος Υγείας στη Δημοκρατία της Νότιας Αφρικής δεν έχει σχέση με αυτά των υπόλοιπων χωρών του νότιου τμήματος της αφρικανικής ηπείρου. Αυτό έγινε φανερό και από τον εντοπισμό της νέας παραλλαγής που τρομάζει την επιστημονική κοινότητα (λόγω των πολλών μεταλλάξεων στην πρωτεΐνη-ακίδα του ιού). Ο διευθυντής του Κέντρου Αντιμετώπισης Επιδημιών στη Νότια Αφρική, Τούλιο ντε Ολιβέιρα, που εντόπισε το διαφορετικό στέλεχος, δήλωσε ότι ενημέρωσε αμέσως τους αξιωματούχους του ΠΟΥ για τη νέα παραλλαγή. Ταυτόχρονα, εξέφρασε το παράπονο ότι, αντί να λάβει τα εύσημα η χώρα του, οδηγείται στην απομόνωση από τη διεθνή κοινότητα.

Η εμπορική κίνηση στις μεγάλες πόλεις -Γιοχάνεσμπουργκ, Κέιπ Τάουν- ήταν αυξημένη και με αρκετούς τουρίστες το τελευταίο διάστημα λόγω των εορτών. Ομως, οι έμποροι φοβούνται ότι σύντομα τα καταστήματα θα κλείσουν, καθώς οι τουρίστες δεν θα επισκέπτονται για το επόμενο διάστημα τη χώρα. Με την «Ομικρον» να εξαπλώνεται, τα πράγματα θα αλλάξουν και η προβληματική οικονομία της χώρας θα γνωρίσει νέα πίεση.

Στη Νότια Αφρική, είχε ανιχνευθεί πριν από έναν χρόνο η μετάλλαξη «Βήτα». Υπήρξε και τότε διεθνής ανησυχία, καθώς και περιορισμοί εισόδου για τους Νοτιοαφρικανούς, αν και μικρότερη από την παρούσα, με την «Ομικρον». Ο τουρισμός κατέρρευσε και το νόμισμα έχασε σε αξία του.. Η Νότια Αφρική έχει σχετικά υψηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε σχέση με άλλες χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής, όμως, το χρέος του κράτους είναι πολύ υψηλό και μαστίζεται από υψηλά ποσοστά φτώχειας και ανεργίας με μεγάλη ανισότητα κατανομής του πλούτου.

Η τεράστια ανεργία, η φτώχεια και η υγειονομική κρίση, που μαστίζει δεκάδες εκατομμύρια Νοτιοαφρικανούς, ιδίως στις παραγκουπόλεις, όπως το Σοβέτο, οδήγησαν πριν από λίγο καιρό σε εξέγερση με πολλή βία, εμπρησμούς και λεηλασίες που κατέληξαν σε 72 νεκρούς. Η Ν. Αφρική εκτιμάται ότι έχει 7,8 εκατομμύρια κατοίκους, οι οποίοι ζουν με AIDS, και 1,2 εκατομμύρια ορφανά, τα οποία εξαρτώνται από το κράτος και χρειάζονται φροντίδα και οικονομική ενίσχυση. Λόγω της πανδημίας, έχουν πεθάνει 89.000 άνθρωποι στη χώρα των 60,4 εκατομμυρίων κατοίκων.

» ΜΠΟΤΣΟΥΑΝΑ

Η Δημοκρατία της Μποτσουάνας είναι περίκλειστη χώρα με πληθυσμό 2,4 εκατομμύρια κατοίκους και μία από τις πιο αραιοκατοικημένες χώρες στον κόσμο. Το 10% του πληθυσμού κατοικεί στην πρωτεύουσα Γκαμπορόνε. Η οικονομία της είναι στενά συνδεδεμένη με αυτήν της Νότιας Αφρικής και βασίζεται στις εξορύξεις διαμαντιών, στην κτηνοτροφία, αλλά και τον τουρισμό – έχει μεγάλα εθνικά πάρκα και 40 ελεγχόμενες περιοχές για φωτογραφίσεις, σαφάρι και κυνήγι. Εως τη δεκαετία του 1960, η Μποτσουάνα ήταν μία από τις πιο φτωχές χώρες στον κόσμο, με κατά κεφαλήν εισόδημα περίπου 70 δολαρίων τον χρόνο, το 1960, αλλά μεταμορφώθηκε σε μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες του κόσμου, με κατά κεφαλήν εισόδημα περίπου 16.400 δολαρίων τον χρόνο. Από τον κορονοϊό έχουν πεθάνει από την αρχή της πανδημίας 2.400 άνθρωποι στη χώρα. 

» ΖΑΜΠΙΑ

Η μεσόγεια χώρα των 19,4 εκατομμυρίων κατοίκων ήταν γνωστή ως Βόρεια Ροδεσία, μέχρι την ανεξαρτησία της από τη Βρετανία, στα μέσα της δεκαετίας του 1960. Η εξόρυξη χαλκού αποτελεί τη βάση της οικονομίας της (έχει τα μεγαλύτερα αποθέματα στον κόσμο). Το 85% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού απασχολείται στον πρωτογενή τομέα (24% του ΑΕΠ), αλλά η οικονομία της είναι προβληματική, λόγω κακοδιαχείρισης και διαφθοράς. Η χώρα έχει καταγράψει 3.600 νεκρούς από κορονοϊό.

» ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ

Η χώρα, που είναι γνωστή για τον υψηλότερο πληθωρισμό στον κόσμο (2.200.000%), έχει πληθυσμό 15,7 εκατομμύρια και την εποχή της αποικιοκρατίας ήταν βρετανική αποικία και ονομαζόταν Νότια Ροδεσία. Οι θάνατοι από κορονοϊό, που έχουν αναφερθεί, είναι 4.700. 

» ΝΑΜΙΜΠΙΑ

Πολύ αραιοκατοικημένη χώρα, με πληθυσμό 2,6 εκατομμυρίων κατοίκων. Η γεωργία, η κτηνοτροφία, ο τουρισμός απασχολούν τους κατοίκους, αλλά και τα ορυχεία διαμαντιών, ουρανίου, χρυσού και μεταλλευμάτων. Από κορονοϊό έχουν πεθάνει 3.600 άνθρωποι 

» ΜΟΖΑΜΒΙΚΗ

Αναπτυσσόμενη οικονομία, που βασίζεται στη γεωργία, στο εμπόριο και την ελαφρά βιομηχανία. Εχει τεράστιο ορυκτό πλούτο και μεγάλη φτώχεια (μέχρι πριν από δύο δεκαετίες, πάνω από το 70% του πληθυσμού ζούσε κάτω από το όριο της φτώχειας. Ο πληθυσμός της είναι 32,5 εκατομμύρια και οι καταγεγραμμένες απώλειες από κορονοϊό είναι περίπου 1.900 θάνατοι.