Χωρίς συμφωνία ή κάποια ουσιαστική πρόοδο πραγματοποιήθηκε χθες σε επίπεδο Ευρωπαίων ηγετών η συζήτηση για την άρση του βέτο στην έγκριση του κοινοτικού προϋπολογισμού της περιόδου 2021-2027, που έχουν προβάλει για πολιτικούς λόγους η Ουγγαρία και η Πολωνία.

Η χθεσινή συζήτηση δεν είχε μεγάλη διάρκεια, δεν χρειαζόταν άλλωστε σε μια συνεδρίαση που έγινε μέσω βιντεοδιάσκεψης λόγω του κορονοϊού, δεν υπάρχει η αμεσότητα της φυσικής παρουσίας και συνεπώς είναι δύσκολο να γίνει οποιαδήποτε διαπραγμάτευση. Πάντως, όπως ανέφερε Ευρωπαίος αξιωματούχος, οι ηγέτες των δύο χωρών αισθάνθηκαν την πίεση των Ευρωπαίων ομολόγων τους για οριστική κατάληξη το συντομότερο.

Στη συζήτηση μίλησαν μόνο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, η καγκελάριος Μέρκελ και οι πρωθυπουργοί της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπαν και της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι.

Ο κ. Μισέλ επισήμανε ευθέως στους ηγέτες της Ουγγαρίας και της Πολωνίας ότι 25 κράτη-μέλη και η Ευρωβουλή επιθυμούν την άρση των επιφυλάξεών τους, ώστε η συμφωνία να ολοκληρωθεί μέσα στις επόμενες βδομάδες και να τεθεί σε ισχύ στις αρχές του 2021.

Οπως είπε, πολλές χώρες χρειάζονται τους πόρους του ΠΔΠ και κυρίως τα 750 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης για να χρηματοδοτήσουν τις επιπτώσεις της πανδημίας και τις προσπάθειες ανάκαμψης της οικονομίας. Συνολικά τα δύο πακέτα ανέρχονται σε 1,8 τρισ. ευρώ.

Η Ουγγαρία και η Πολωνία «μπλοκάρουν» τον νέο προϋπολογισμό και κατ’ επέκταση το Ταμείο Ανάκαμψης, ζητώντας την κατάργηση της νέας ευρωπαϊκής νομοθεσίας, η οποία συνδέει τη χορήγηση κοινοτικών χρηματοδοτήσεων με την τήρηση από την πλευρά των κρατών-μελών των κανόνων του Κράτους Δικαίου.

Οι δύο χώρες βρίσκονται τα τελευταία χρόνια στο στόχαστρο της Κομισιόν για παραβίαση του Κράτους Δικαίου κυρίως στον τομέα της Δικαιοσύνης και φοβούνται ότι στο μέλλον θα μπορούσαν να αποκλειστούν από κοινοτικές χρηματοδοτήσεις.

Χθες οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών επανέλαβαν ότι ο μηχανισμός κυρώσεων που προτείνεται στη συμφωνία στηρίζεται σε αόριστες νομικές έννοιες. Πρόσθεσαν επίσης ότι η διασύνδεση των χρηματοδοτήσεων με το Κράτος Δικαίου δεν είναι συμβατή με τη συνθήκη της Ε.Ε.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι πρόεδροι των πολιτικών ομάδων της Ευρωβουλής κατέστησαν σαφές ότι δεν πρόκειται να δεχθούν καμία αλλαγή στη συμφωνία με το Συμβούλιο της Ε.Ε. για το ΠΔΠ που επιτεύχθηκε στις 10 Νοεμβρίου.

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε χθες η διάσκεψη των προέδρων τονίζεται ότι η ηγεσία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου λυπάται πραγματικά για την καθυστέρηση αυτή και επαναλαμβάνει ότι οι συμφωνίες που επιτεύχθηκαν (τόσο για το ΠΔΠ όσο και για το Κράτος Δικαίου) θεωρούνται τελικές και δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να αποτελέσουν αντικείμενο νέας διαπραγμάτευσης.

Αναφορικά με τα επόμενα βήματα, εάν δεν άρουν το βέτο η Ουγγαρία και η Πολωνία, δεν μπορεί να ενεργοποιηθεί η συμφωνία για το ΠΔΠ ύψους 1,1 τρισ. ευρώ. Επιπλέον, δεν μπορεί να αρχίσει η υλοποίηση ούτε του Ταμείου Ανάκαμψης γιατί η Κομισιόν χρειάζεται τα κονδύλια του ΠΔΠ ώστε να τα χρησιμοποιήσει ως εγγύηση για να δανειστεί στις αγορές τα 750 δισ. ευρώ.

Εάν δεν βρεθεί κάποια φόρμουλα τις επόμενες μέρες σε διπλωματικό και υπουργικό επίπεδο, χωρίς να τροποποιείται η ουσία της συμφωνίας για το Κράτος Δικαίου, τότε θα αναζητηθεί λύση στην επόμενη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που θα γίνει με φυσική παρουσία των ηγετών στις 10 και 11 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες.