Στα όριά τους έχουν φτάσει οι επαγγελματίες εστίασης, βλέποντας τον τζίρο τους σε… ελεύθερη πτώση, τα χρέη να τρέχουν και την κυβέρνηση να λαμβάνει περιοριστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας, ξεκαθαρίζοντας πως -στην παρούσα χρονική περίοδο- δεν υπάρχουν διαθέσιμα κονδύλια για την περαιτέρω στήριξη του κλάδου.

Ο αρμόδιος υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Αδωνις Γεωργιάδης, παραδέχεται πως η εστίαση επλήγη περισσότερο κατά την υγειονομική κρίση, υπογραμμίζοντας, ωστόσο, πως ο κλάδος έλαβε τα περισσότερα χρήματα από την Πολιτεία. Από υπολογισμούς του οικονομικού επιτελείου προκύπτει ότι κατά την περίοδο της πανδημίας έχουν δοθεί 2,3 δισ. ευρώ στις 85.000 επιχειρήσεις εστίασης.

ΕΣΠΑ

Ειδικότερα όσον αφορά στο μεγάλο, εξειδικευμένο πρόγραμμα ΕΣΠΑ για την εστίαση, σύμφωνα με στοιχεία από το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων (ΥΠΑΝ), οι επιλέξιμες επιχειρήσεις ανέρχονται σε 29.300, με τη δημόσια δαπάνη να διαμορφώνεται στα 296 εκατ. ευρώ περίπου. Από αυτές έχουν ήδη ενταχθεί στη δράση οι 22.580, με τον προϋπολογισμό να φτάνει τα 213 εκατ. ευρώ, ενώ έχουν πληρωθεί, μέχρι στιγμής, οι 20.500 (περί τα 190 εκατ. ευρώ).

Κύκλοι του υπουργείου σχολίασαν στον «Ε.Τ.» της Κυριακής πως οι πληρωμές των δικαιούχων ξεκίνησαν πολύ νωρίς, εντός 40 ημερών από τις πρώτες εντάξεις. Κι αυτό ενώ από την εμπειρία προηγούμενων προγραμμάτων ΕΣΠΑ είναι γνωστό πως, σε γενικές γραμμές, οι πληρωμές πραγματοποιούνται έπειτα από χρονικό διάστημα αρκετών μηνών.

Υπενθυμίζεται πως το εν λόγω πρόγραμμα αφορά στην επιχορήγηση για την προμήθεια πρώτων υλών, απαραίτητων για την επαναλειτουργία των επιχειρήσεων μετά το πολύμηνο lockdown. Ο αρχικός προϋπολογισμός του ήταν 330 εκατ. ευρώ.

Από εκεί και πέρα, το ΕΣΠΑ 2021-2027 είναι έτσι δομημένο που οι νέες προσκλήσεις του θα έχουν οριζόντιο χαρακτήρα. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα αφορούν, αποκλειστικά, έναν κλάδο (π.χ. μόνο στην εστίαση), αλλά πλήθος κλάδων της οικονομίας, ταυτόχρονα. Σε κάθε περίπτωση, σκοπός του ΥΠΑΝ είναι να προκηρυχθούν οι πρώτες δράσεις του νέου ΕΣΠΑ για τους μικρομεσαίους εντός του 2021.

Τα αιτήματα

Από την πλευρά τους, οι επαγγελματίες της εστίασης ζητούν τη στήριξη της Πολιτείας για να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεών τους. Διεκδικούν, μεταξύ άλλων, μείωση των προστίμων, μετατροπή των επιστρεπτέων προκαταβολών σε μη, επιδότηση ενεργειακού κόστους και ενοικίου, επιδότηση εργοδοτικών εισφορών ή αναστολή των συμβάσεων εργασίας, απαλλαγή από την καταβολή δημοτικών τελών, μείωση του ΦΠΑ στο 6%, συνέχιση της επιδότησης των δόσεων δανείων, νέες χρηματοδοτήσεις ανάλογες εκείνων του 2020 και των αρχών του 2021 κ.λπ.

Τα παραπάνω αιτήματα συμπεριλήφθηκαν στο υπόμνημα που κατέθεσαν στο Μέγαρο Μαξίμου την περασμένη Τρίτη (16/11), ημέρα που κατέβασε… ρολά πλήθος επιχειρήσεων εστίασης, πανελλαδικά, διαμαρτυρόμενο για τα πρόσφατα «αναποτελεσματικά, κοστοβόρα, ανεφάρμοστα και τιμωρητικά» μέτρα, όπως τα χαρακτήρισε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών & Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ), Γιώργος Καββαθάς. Ο ίδιος τόνισε πως «τη ζημιά που έχει υποστεί ο κλάδος της εστίασης δεν την έχει υποστεί κανένας άλλος κλάδος της ελληνικής οικονομίας, καθώς ο τζίρος στο διάστημα που ο κλάδος ήταν κλειστός δεν μπορεί, σε καμία περίπτωση, να αναπληρωθεί».

Σύμφωνα με τον κ. Καββαθά, τα μέτρα μειώνουν ακόμη και κατά 50% τη δυνητική πελατεία των επιχειρήσεων εστίασης, ενώ ήδη οι επιχειρήσεις καταγράφουν μείωση στον κύκλο εργασιών, κατά 40%-50%, από το πρώτο δεκαήμερο εφαρμογής τους.

Ελεγχοι

Την ίδια ώρα, ο κ. Γεωργιάδης σχολίασε την υποχρέωση των επαγγελματιών εστίασης -στο πλαίσιο των μέτρων- να ελέγχουν τα πιστοποιητικά εμβολιασμού των πελατών, τις ταυτότητες, τις βεβαιώσεις αρνητικού διαγνωστικού ελέγχου για Covid-19 (PCR ή rapid test) στην περίπτωση των ανεμβολίαστων που μπορούν να επισκεφθούν, αποκλειστικά, τους εξωτερικούς χώρους εστίασης και όχι τους εσωτερικούς κ.λπ.

Μιλώντας σε τηλεοπτικό σταθμό υποστήριξε πως «το μείζον συμφέρον της εστίασης και του εμπορίου είναι να κάνουμε εορτές με ανοιχτά καταστήματα… Το κράτος, εκ των πραγμάτων, δεν μπορεί να είναι, ταυτόχρονα, σε όλα τα εστιατόρια της χώρας, αλλά κάποιος πρέπει να κάνει τον έλεγχο. Και θα τον κάνει αυτός που έχει το μείζον συμφέρον. Πρέπει και αυτοί να βάλουν λίγο πλάτη μέχρι να ελεγχθεί η πανδημία».

«Vertigo» με απώλειες 2,5 δισ. ευρώ το 2020

Σε έρευνες της ΕΛΣΤΑΤ και της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ) αποτυπώνονται οι μεταβολές στον τζίρο της εστίασης κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Βάσει στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ:

1 Το 2020 ο κύκλος εργασιών του κλάδου κατέγραψε μείωση, κατά 2.418.172.833 ευρώ (-37,2%), συγκριτικά με το 2019.

2 Το πρώτο και το δεύτερο τρίμηνο του 2019 ο τζίρος της εστίασης διαμορφωνόταν στα 2.616.620.322 ευρώ, ενώ τα αντίστοιχα τρίμηνα του 2020 και του 2021 στα 1.612.487.913 και τα 1.502.888.433 ευρώ.

3 Η μεταβολή στον κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων εστίασης για τα α’ και β’ τρίμηνα των παρακάτω ετών έχει ως εξής:

* 2020/2019: -1.004.132.408 ευρώ (-38,4%)

* 2021/2020: -109.599.481 ευρώ (-6,8%)

* 2021/2019: -1.113.731.889 ευρώ (-42,6%)

Σύμφωνα με τη ΓΣΕΒΕΕ:

* Το πρώτο εξάμηνο του 2020 το 85,7% των επιχειρήσεων εστίασης δήλωσε μείωση του κύκλου εργασιών. Αντιστοίχως, τα ποσοστά για το δεύτερο εξάμηνο του 2020 και το πρώτο εξάμηνο του 2021 διαμορφώθηκαν σε 77,9% και 68%.

* Στην τελευταία έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ (Ιούλιος 2021) τα μεγαλύτερα ποσοστά επιχειρήσεων με ληξιπρόθεσμες οφειλές καταγράφονται στις κατηγορίες των ασφαλιστικών εισφορών προς τον πρώην ΟΑΕΕ και προς τη φορολογική διοίκηση.

* Σε υψηλά επίπεδα διατηρείται, καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, ο φόβος των επιχειρήσεων εστίασης για διακοπή της δραστηριότητάς τους (Φεβρουάριος 2020: 25%, Ιούλιος 2020: 44%, Φεβρουάριος 2021: 50%, Ιούλιος 2021: 48,5%).