Πολιτική συμφωνία για το νέο κοινοτικό χρηματοδοτικό μέσο SURE, το οποίο θα χορηγήσει δάνεια 100 δισ. ευρώ στα κράτη-μέλη για τη στήριξη της απασχόλησης, επιτεύχθηκε χθες στις Βρυξέλλες.
Παράλληλα, η Κομισιόν πληροφόρησε χθες το Εurogroup ότι στις 27 Μαΐου θα υποβάλει διπλή πρόταση για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της περιόδου 2021-2027 και το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο αναμένεται να προικοδοτηθεί με ένα ποσό της τάξης του 1,5-2 τρισ. ευρώ.

Το μέσο SURE ήταν το ένα από τα τρία δίχτυα ασφαλείας του πρώτου πακέτου στήριξης της οικονομίας συνολικού ύψους 540 δισ. ευρώ, που έχει ήδη εγκριθεί επί της αρχής. Χθες διευθετήθηκαν οι λεπτομέρειες, ώστε να ξεκινήσει η υλοποίησή του. Από τα άλλα δύο, το ένα που είναι τα δάνεια του ΕSM για την κάλυψη άμεσων και έμμεσων δαπανών της πανδημίας έχει εγκριθεί και θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιουνίου, ενώ το άλλο που είναι η χορήγηση δανείων ύψους 200 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) με εγγύηση των κρατών-μελών για τη στήριξη των επιχειρήσεων βρίσκεται σε φάση υιοθέτησης.

Η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει αποφασίσει ακόμη αν θα ζητήσει δάνεια από τον ΕSM. Αντίθετα, η Ελλάδα θα επωφεληθεί τόσο των δανείων για την απασχόληση από το SURE όσο και των δανείων της ΕΤΕπ. Υπολογίζεται ότι από τα δύο αυτά δίχτυα ασφαλείας η χώρα μας μπορεί να πάρει δάνεια ύψους περίπου 3,5 δισ. ευρώ.

Σχετικά με το SURE, η χθεσινή πολιτική συμφωνία θα επικυρωθεί και τυπικά μέσω γραπτής διαδικασίας μέχρι τις 19 Μαΐου.

Σύμφωνα με την απόφαση, τα κράτη-μέλη θα δώσουν εγγυήσεις ύψους 25 δισ. ευρώ στην Κομισιόν, η οποία θα βγει στις κεφαλαιαγορές και θα συγκεντρώσει 100 δισ. ευρώ. Τα κράτη-μέλη θα υποβάλουν αίτηση για δάνεια, ώστε να μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν τις απρόβλεπτες και σοβαρές αυξήσεις των εθνικών δημόσιων δαπανών από την 1η Φεβρουαρίου 2020.

Το κοινοτικό μέσο θα στηρίξει πρωτίστως τις προσπάθειες που αφορούν την προστασία των θέσεων εργασίας, τους εργαζομένους και τους αυτοαπασχολουμένους από τον κίνδυνο απόλυσης και απώλειας εισοδήματος. Οι επιχειρήσεις θα είναι σε θέση να μειώσουν προσωρινά τις ώρες εργασίας των εργαζομένων ή να αναστείλουν συνολικά την εργασία, με τη στήριξη του εισοδήματος που παρέχεται από το κράτος για τις ώρες που δεν εργάστηκαν. Οι αυτοαπασχολούμενοι θα λάβουν αναπλήρωση εισοδήματος για την τρέχουσα κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Το μεγάλο πλεονέκτημα αυτών των δανείων είναι ότι θα εκδοθούν με εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια, σαφώς κάτω του 1%, λόγω της άριστης πιστοληπτικής ικανότητας (ΑΑΑ) που έχει η Ε.Ε. στις διεθνείς αγορές.

Το SURE θα διαρκέσει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022, ενώ εάν κριθεί αναγκαίο μπορεί να παραταθεί η λειτουργία του.

Ταμείο Ανάκαμψης

Η χθεσινή τηλεδιάσκεψη του Εurogroup επικεντρώθηκε στην πρόταση που προετοιμάζει η Κομισιόν για το Ταμείο Ανάκαμψης, όπου έγινε μια πολιτική συζήτηση από την οποία προέκυψε ότι εξακολουθούν να υφίστανται διαφωνίες μεταξύ των χωρών του Βορρά και του Νότου.

Η Επιτροπή σχεδίαζε αρχικά να υποβάλει την πρόταση στα τέλη Απριλίου, ενώ στη συνέχεια τη μετέθεσε την πρώτη φορά για το δεύτερο δεκαήμερο του Μαΐου, για να ανακοινώσει χθες τη νέα μετάθεση για την προσεχή Τετάρτη.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η σύσταση του Ταμείου έχει συμφωνηθεί επί της αρχής στο ανώτατο πολιτικό επίπεδο, αυτό των ηγετών, οι διαφωνίες έχουν να κάνουν με το ύψος του ποσού που θα δοθεί υπό μορφήν επιχορηγήσεων.

Η Κομισιόν σχεδιάζει τη σύνδεση του ΠΔΠ με το Ταμείο Ανάκαμψης. Για το λόγο αυτόν θέλει να προτείνει στα κράτη-μέλη τα 2-3 πρώτα έτη υλοποίησης του ΠΔΠ να αυξηθεί το ανώτατο όριο των ιδίων πόρων του κοινοτικού προϋπολογισμού από το 1,23% του ΑΕΠ της Ε.Ε. στο 2,0%. Από το επιπλέον αυτό ποσό που θα προκύψει, το μεγαλύτερο μέρος να χρησιμοποιηθεί ως εγγύηση προκειμένου στο όνομα της Ε.Ε. να δανειστεί στις κεφαλαιαγορές και το υπόλοιπο να δοθεί στις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο υπό μορφήν επιχορηγήσεων.

Οι διαφωνίες έγκειται σε αυτό, δηλαδή στο πόσα θα δοθούν ως επιχορηγήσεις, με τις χώρες του Βορρά (Ολλανδία κυρίως, αλλά και Γερμανία, Σουηδία, Δανία και Αυστρία) να επιχειρούν να περιορίσουν όσο μπορούν τις επιχορηγήσεις.

Σχετικά με τις χρηματοδοτήσεις, η εκτίμηση που επικρατεί από τις μέχρι τώρα συζητήσεις είναι ότι το τελικό ποσό θα κυμανθεί μεταξύ 1,5 και 2 τρισ. ευρώ, ενώ τα δάνεια θα έχουν μακρά (άνω των 30 ετών) περίοδο αποπληρωμής.

ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ

Οι 3 πυλώνες που θα χρηματοδοτηθούν

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές που παρουσίασε στην αρχή της εβδομάδας στην Ευρωβουλή η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, το Ταμείο Ανάκαμψης θα χρηματοδοτήσει τρεις πυλώνες:

Ειδικότερα, ο πρώτος πυλώνας θα χρηματοδοτήσει δράσεις των κρατών-μελών, που θα είναι επικεντρωμένες στις δύο μεγάλες ευρωπαϊκές προτεραιότητες, την Πράσινη Συμφωνία για κλιματική ουδετερότητα και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας.

Ο δεύτερος θα χρηματοδοτήσει την επανεκκίνηση της οικονομίας και τη διευκόλυνση της επανέναρξης των ιδιωτικών επενδύσεων. Μεταξύ άλλων, προβλέπει την ενίσχυση του Μηχανισμού Στρατηγικών Επενδύσεων (επενδυτικού πακέτου Γιούνκερ), ενώ ένα σημαντικό μέρος θα διατεθεί για εξασφάλιση της στρατηγικής αυτονομίας της Ε.Ε. σε κρίσιμους τομείς, όπως ο φαρμακευτικός, όπου διαπιστώθηκαν δραματικές ελλείψεις στη διάρκεια της πανδημίας. Στον ίδιο πυλώνα θα υπάρξει και ένα χρηματοδοτικό μέσο φερεγγυότητας για την κεφαλαιοποίηση στρατηγικών υγιών επιχειρήσεων, που πλήττονται σε περιόδους κρίσεων.

Τέλος, ο τρίτος πυλώνας θα χρηματοδοτήσει την ενίσχυση τομέων που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην πανδημία, όπως η ευρωπαϊκή πολιτική προστασία, η υγεία και η έρευνα.