Με πρόσφατα τα πέντε διεθνή βραβεία για το «χειρουργικό» ντοκιμαντέρ του Mykonos, the Soul of an Island, ο Νίκος Μαστοράκης μεταφέρει το ερευνητικό του ταλέντο στην «ελληνική τραγωδία» (όπως ο ίδιος αποκαλεί) της Αττικής. Από την πρώτη κιόλας μέρα της δολοφονικής πυρκαγιάς, ενεργοποιήθηκε ο μηχανισμός παραγωγής του τρίωρου ντοκιμαντέρ Eye of the Inferno (“To μάτι της κολάσεως») με υπότιτλο The anatomy of a mass murder (“H ανατομία μιας ομαδικής δολοφονίας»).

Είναι, όπως δηλώνει ο δημιουργός του φιλμ «ένα θέμα που όχι απλώς φωνάζει, αλλά κραυγάζει, εκλιπαρεί να γίνει οπτικό ντοκουμέντο, αποστασιοποιημένο από συμφέροντα, εξαρτήσεις, φοβίες, προκαταλήψεις και πολιτικάντικα τερτίπια. Το επίκεντρο του φιλμ θα είναι οι ανθρώπινες ιστορίες, ηρωϊκές, δραματικές, γεμάτες αγωνία και θάνατο αλλά και θρίαμβο του θάρρους μέσα στη απόγνωση. Όλα τα υπόλοιπα θα είναι μεν περιτύλιγμα, αλλά χωρίς να αποφύγουμε τις οξείες γωνίες και όσα θα πονέσουν αφόρητα εκείνους που με άγνοια ή αδιαφορία ή ερασιτεχνική ανευθυνότητα δημιούργησαν αυτή τη συγκλονιστική, θλιβερή εκατόμβη θανάτων». Και όταν τον ρωτάμε για το κίνητρο της νέας του απόφασης, απαντά: «Η θλιψη που με κατέλαβε μέρες τώρα, ο θυμός για τά ύποπτα παιχνίδια συγκάλυψης, το ρίγος που νιώθω, κάθε φορά που ακούω και μια νέα ιστορία του δράματος».

Και σε αυτό το ντοκιμαντέρ, ο Νίκος Μαστοράκης γράφει τον σχολιασμό και σκηνοθετεί, όμως τόσο το είδος όσο και η διάρκεια του φιλμ, απέχουν πολύ από αυτό που έκανε για τη Μύκονο. «Το φιλμ της Μυκόνου ήταν συγκριτικά βόλτα στο πάρκο. Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια αρχαία ελληνική τραγωδία, γραμμένη με φλόγες και ανθρώπινες ζωές. Και η ιστορία αυτή δεν μπορεί να εικονογραφηθεί εύκολα, εκτός και αν ακολουθήσουμε το φόρματ της αναπαράστασης και της δραματοποίησης ιστοριών και καταθέσεων ψυχής των επιζώντων.

Όπως κάθε φιλμ, έτσι κι αυτό θα έχει καλούς και κακούς, δεδομένου ότι και από τα δυο είδη, η υπόθεση «Μάτι» έχει πολλούς. Σε μια χώρα όπου έχουμε πυροσβέστες αλλά δεν έχουμε Πυροσβεστική, έχουμε αστυνομικούς αλλά δεν έχουμε Αστυνομία, έχουμε υπουργούς αλλά δεν έχουμε κυβέρνηση, το επίκεντρο της αφήγησης δεν είναι η εξαπάτηση της κοινής γνώμης με εμπρηστές-φαντάσματα που υπάρχουν μόνο στην ένοχη φαντασία υπουργίσκων και δήθεν αρχηγών. Είναι οι ήρωες της διάσωσης ή της επιβίωσης».

Στην παρατήρηση μας ότι όσα σκέφτεται να κάνει αποτελούν μάλλον μια πολυέξοδη ταινία διπλάσιου μήκους από το κανονικό, ο Νίκος Μαστορακης επιβεβαιώνει: «Κοστολογικά είναι πολύ πάνω από τις δικές μου οικονομικές δυνατότητες στην παραγωγή. Σκέφτομαι ότι το φιλμ πρέπει να είναι nonprofit, όπου στο κόστος θα συμβάλουν χορηγοί και ιδιώτες, και τα κέρδη από τη ντόπια και τη διεθνή εκμετάλλευση θα πάνε στους κατατρεγμένους της φωτιάς.

Αν συγκεντρώσουμε μια μεγάλη ομάδα παραγωγής probono όπου κανείς, ούτε εγώ, δεν θα έχει αμοιβή για την εργασία του, νομίζω ότι θα ολοκληρώσουμε τα τρία μέρη του φιλμ με λογικό κόστος. Ένα σημαντικό μέρος της αφήγησης θα είναι σίγουρα βίντεο από το απόγευμα της τραγωδίας, και θα ζητήσω από τα κανάλια να μας δώσουν υλικό, ειδικά από τον Alpha που έχει συγκλονιστικές εικόνες από το ολοκαύτωμα στο Μάτι αλλά και τις επόμενες μέρες.

Εθελοντές που δέχονται να δουλέψουν στην παραγωγή, μπορούν να στέλνουν σχετικό στη διεύθυνση production@sincinemafilms.com και ελπίζω να έχουμε δεκάδες καλούς επαγγελματίες, έτοιμους να προσφέρουν σε αυτή τη διεθνή παραγωγή.

Πιστεύει όμως ο Νίκος Μαστορακης ότι το θέμα είναι «εμπορικό» για τα διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα; «Όταν το BBC ασχολείται με την υπόθεση με ένταση, ακρίβεια και υπευθυνότητα, τότε ξέρεις πόσο η διεθνής κοινή γνώμη συγκινείται η ενδιαφέρεται για το «Μάτι» της κόλασης. Μέρες τώρα, άλλωστε, συζητάμε με μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα και streaming γίγαντες όπως η Netflix. Είμαι βέβαιος όμως ότι θα έχω προσφορά εργασίας (από επαγγελματίες αλλά και ερασιτέχνες) και χορηγίες σε τέτοιο βαθμό που όχι μόνο να παραδώσω ένα φιλμ διεθνούς επίπεδου, αλλά να δικαιώσω, μέσα απ’ αυτό, τους αδικοχαμένους συμπολίτες μου που το μαρτύριο τους συνεχίζεται και μετά θάνατον, με τους ανεύθυνους Γκεμπελίσκους να τους βαφτίζουν «παράνομους» και να υπονοούν ότι άξιζε να πεθάνουν επειδή έχτισαν αυθαίρετα».

Στον αρχικό σχεδιασμό του φιλμ, υπολογίζεται ότι εκτός από τα βίντεο αρχείου και τις φωτογραφίες που συνθέτουν την πρώτη νύχτα της τραγωδίας και που θα αποτελέσουν το πρώτο από τα τρία μέρη, θα χρειαστούν κάπου 200 συνεντεύξεις με αυτόπτες μάρτυρες και άλλους πρωταγωνιστές της διάσωσης, καταθέσεις ψυχής που θα αποδοθούν μετά και δραματοποιημένες. Μια από τις δυσκολίες της παραγωγής είναι σκηνές αναπαράστασης που όμως ένας ευφυής σκηνοθέτης, πολύ καλά προπονημένος στο low budget, μπορεί να φτιάξει ευρηματικά και χωρίς ακριβά ψηφιακά εφφέ.

Και, όπως είναι φυσικό, το φιλμ μετά την ολοκλήρωση του, προορίζεται για διεθνή φεστιβάλ. «Είναι κι αυτός ένας τρόπος δικαίωσης όσων χάθηκαν και όσων ξεσπιτώθηκαν στην τραγωδία» λέει ο Νίκος Μαστοράκης επιγραμματικά «ο τρόπος να πεις την αλήθεια και να την ακούσει ολόκληρος ο κόσμος».