«Εδώ και αρκετό καιρό τώρα παρακολουθώ τις Θείες Λειτουργίες από την τηλεόραση και το Διαδίκτυο. Η πανδημία, δυστυχώς, έφερε τα πάνω-κάτω στη ζωή μας. Ούτε που το φανταζόμουν ποτέ ότι εξαιτίας ενός ιού δεν θα μπορούσα να πάω στην εκκλησία, να ακούσω τον ιερέα να ψέλνει, να ανάψω ένα κεράκι. Επρεπε όμως να προσαρμοστώ στα νέα δεδομένα, να προστατέψω τον εαυτό μου, διότι ανήκω σε ευπαθή ομάδα, αλλά και τους δικούς μου…».

Η κ. Δήμητρα Αναγνώστου είναι 65 ετών και, όπως λέει στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, από την αρχή της υγειονομικής κρίσης και λόγω των μέτρων για τη διαχείρισή της παρακολουθεί από το σπίτι της τις Ιερές Ακολουθίες σε απευθείας συνδέσεις με ναούς. Και δεν είναι η μοναδική, αφού εκατοντάδες πιστοί εκκλησιάζονται εδώ και αρκετό καιρό… κατ’ οίκον μέσω της τηλεόρασης, του ραδιοφώνου αλλά και του Διαδικτύου.

Οσο πλησιάζει η Μεγάλη Εβδομάδα τόσο μεγαλώνει και η ανάγκη των ανθρώπων να εκκλησιαστούν, γεγονός που το γνωρίζουν τόσο στην Ιεραρχία όσο και στην κυβέρνηση. Αλλωστε, το διάστημα αυτό και οι δύο πλευρές αναζητούν τρόπους με τους οποίους θα λειτουργήσουν οι ναοί. Εγχείρημα αρκετά δύσκολο, εφόσον ο αριθμός των κρουσμάτων στη χώρα μας παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Ετσι, για την ώρα «όλα είναι στον αέρα», με τους πιστούς να συντονίζονται με τα τηλεοπτικά κανάλια, το ραδιόφωνο ή το Ιντερνετ (live streaming) για να παρακολουθήσουν τις Ιερές Ακολουθίες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τη μετάδοση από το κρατικό κανάλι της ΕΡΤ2 -έχει διαμορφώσει κατάλληλα το πρόγραμμά του, δίνοντας τη δυνατότητα στους τηλεθεατές να παρακολουθήσουν από την ασφάλεια του σπιτιού τους, σε απευθείας σύνδεση, τις Ιερές Ακολουθίες και τις Θείες Λειτουργίες- των Α’ Χαιρετισμών το ποσοστό της τηλεθέασης έφτασε στο γενικό σύνολο το 5,5%. Στους Β’ Χαιρετισμούς η τηλεθέαση άγγιξε το 4,6%, ενώ στους Γ’ Χαιρετισμούς το 5,5%.

«Από το τίποτα κάτι είναι και αυτό», λέει η κ. Αναγνώστου ερωτηθείσα για το πώς αισθάνεται που δεν μπορεί να πάει στην εκκλησία. «Ας κάνουμε λίγο υπομονή ακόμη και όλα θα περάσουν. Θα τα καταφέρουμε», συμπληρώνει με μια δόση αισιοδοξίας.

Φυσική παρουσία

Εξαιτίας της πρωτόγνωρης υγειονομικής κρίσης και οι μητροπόλεις στη χώρα προσπαθούν να καλύψουν τις πνευματικές ανάγκες των πολιτών αναμεταδίδοντας live τις Ακολουθίες, είτε ραδιοφωνικά είτε διαδικτυακά, από τα κανάλια που διαθέτουν στο YouTube και το facebook. Ομως, όπως λένε ιεράρχες, αυτή η πρακτική δεν συγκρίνεται με τίποτα με τη φυσική παρουσία των ανθρώπων στον ναό. Οι ιεράρχες διαμηνύουν προς πάσα κατεύθυνση ότι σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να δεχθούν να εορταστούν φέτος η Ανάσταση και το Πάσχα… κατ’ οίκον.

Αν και στις συζητήσεις που γίνονται στη Μονή Πετράκη ακούγεται έντονα ότι «όλα θα κριθούν από την πορεία της πανδημίας», η Διαρκής Ιερά Σύνοδος (ΔΙΣ) επιδιώκει να ανοίξουν οι ναοί, έστω και με περιορισμένο αριθμό πιστών.

Στο πλαίσιο αυτό, ανάμεσα στις προτάσεις της είναι να λειτουργήσουν οι εκκλησίες και οι μονές για τους πιστούς κατά τη διάρκεια των Ιερών Ακολουθιών, να επιτραπεί η παρουσία έως και 50 ατόμων (από 20 που ισχύει), τηρουμένης της συγκεκριμένης αναλογίας ανά τετραγωνικά μέτρα, καθώς και των ενδεδειγμένων αποστάσεων. Επιπλέον, να προβλεφθεί η παρουσία ατόμων στον προαύλιο χώρο, με τις αναγκαίες αποστάσεις, ώστε να μπορούν να παρακολουθήσουν τις Ιερές Ακολουθίες. Αλλωστε, όπως λέγεται στους κόλπους της Εκκλησίας, οι επιστήμονες έχουν εκφράσει την άποψη ότι στους εξωτερικούς χώρους, όταν τηρούνται αποστάσεις και γίνεται σωστή χρήση της μάσκας, ο ιός δεν μεταδίδεται με τον ίδιο ρυθμό.

Προβληματισμός, ωστόσο, υπάρχει για το πώς θα τελεστούν η περιφορά του Επιταφίου και η Ανάσταση. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, υπάρχουν σκέψεις να προταθεί στην κυβέρνηση και στην επιτροπή των ειδικών να γίνουν η περιφορά του Επιταφίου γύρω από κάθε ναό και η Ανάσταση σε ανοιχτό χώρο.
Σε κάθε περίπτωση, η Ιερά Σύνοδος βρίσκεται σε επικοινωνία με την κυβέρνηση και οι αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν την εβδομάδα πριν από την Κυριακή των Βαΐων. Τότε θα συνεδριάσει εκ νέου η Διαρκής Ιερά Σύνοδος και θα αποτιμήσει τα μέτρα, καθορίζοντας και τη στάση της.