Τον απολογισμό του για τη Σύνοδο Κορυφής έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνεντευξη Τύπου που παραχώρησε τονίζοντας ότι η Ευρώπη αναφορικά με την Τουρκία έκανε ένα σημαντικό βήμα.

Δείτε σε βίντεο τα όσα είπε

Οπως είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης: «Τρεις είναι οι σημαντικές αποφάσεις στη Σύνοδο Κορυφής. Το Ταμείο Ανάκαμψης με το οποίο ξεκλειδώνονται για την Ελλάδα 72 δισ ευρώ. Ετσι, μπαίνουμε στο 2021 με οριστικοποιημένο τον προϋπολογισμό για την επόμενη εξαετία. Η Ελλάδα είναι μία από τις πρώτες χώρες που έχει υποβάλει το προσχέδιο της και έχει γίνει δεκτό με πολύ κολακευτικά σχόλια. Οι διαδικασίες θα τρέξουν γρήγορα ώστε να εκταμιευτούν οι πρώτοι πόροι μέσα στο 2021. Θα είναι η χρονιά που θα αφήσουμε πίσω την ύφεση και θα μπούμε σε τροχιά ανάπτυξης.

Το δεύτερο σημαντικό που αποφασίστηκε ήταν το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής. Mετά από μια 10ωρη διαπραγμάτευση κάμφθηκαν και οι τελευταίες αντιρρήσεις των κρατών – μελών και συμφωνήθηκε μείωση των ρύπων έως το 2030 κατά 55%. Η Ευρώπη μπαίνει σε ρόλο πρωταγωνιστή στην προσπάθεια για το κλίμα.

Το τρίτο είναι ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε κυρώσεις κατά της Τουρκίας αλλά δεν σταμάτησε εδώ και έδωσε εντολή στον κ. Μπορέλ να υποβάλλουν το αργότερο έως τον Μάρτιο του 2021 έκθεση η οποία θα αφορά ολοκληρωμένα όλο το φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων.

Στην έκθεση αυτή θα περιλαμβάνονται όλα τα εργαλεία και οι επιλογές της ΕΕ όπως περιλαμβάνονταν στην έκθεση του Οκτωβρίου. Η καταδίκη της τουρκικής προκλητικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο ήταν σαφής. Στην πρώτη παράγραφο η γείτονα χώρα καλείται να επιδείξει συνέπεια και συνέχεια στην κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης.

Στο κείμενο των συμπερασμάτων εντάσσεται ως προϋπόθεση η αποχή από παράνομες δραστηριότητες. Γίνεται και μια ρητή αναφορά στα συμπεράσματα στο ζήτημα του προσφυγικού. Εκεί, είπε γίνεται επισήμανση ότι η Τουρκία πρέπει να συνεργαστεί για να αντιμετωπίσει τα δίκτυα των παράνομων διακινητών.

Η Ευρώπη έκανε ένα βήμα το οποίο αποτελεί την πιο ισχυρή προειδοποίηση προς την Τουρκία για να αλλάξει συμπεριφορά. Οι κυρώσεις δεν είναι αυτοσκοπός αλλά οι κυρώσεις είναι εργαλείο για να αλλάξει η Τουρκία συμπεριφορά. Αν επιμείνει υπάρχουν πια κυρώσεις. Αποφασίστηκαν οι πρώτες και στον ορίζοντα υπάρχει πιο ουσιαστικό πλαίσιο. Η Τουρκία είναι αυτή που καλείται να αλλάξει συμπεριφορά και να συνειδητοποιήσει ότι η πολιτική που ακολουθεί είναι αδιέξοδη.

Για να επιτευχθεί οποιαδήποτε απόφαση χρειάζεται ομοφωνία. Αυτή η ομοφωνία για την διεύρυνση της λίστας δεν υπήρχε πριν από δυο μήνες.

Αν συνεχίσει την συμπεριφορά της αυτή θα παρθούν και άλλες αποφάσεις. Αυτό που είναι σημαντικό είναι να υπάρχει συνέπεια και συνέχεια στην συμπεριφορά της Τουρκίας. Ελπίζω να μην παρερμηνευθεί αυτό το μήνυμα.

Τέθηκε το ζήτημα του εμπάργκο όπλων στην Τουρκία. Το έθεσε πολύ έντονα και πιστεύω ότι αρχίζουμε και κερδίζουμε τη μάχη για το δίκαιο των επιχειρημάτων μας. Είναι περισσότερο ζήτημα διμερών σχέσεων».

Για τα έκτακτα μέτρα για τον κορωνοϊό τόνισε: «Λυπάμαι ότι δεν μειώθηκε η πίεση ώστε να μας επιστρέψει να ανοίξουμε πίσω το λιανεμπόριο για τα Χριστούγεννα. Κάναμε το σωστό έστω και αν έχει πραγματικό κόστος στην πραγματική οικονομία. Τα μέτρα είναι πλήρως εναρμονισμένα με τις υποδείξεις των ειδικών. Αυτό που έχει πετύχει η χώρα είναι να προστατεύσει θέσεις εργασίας έστω και αν τα εισοδήματα για κάποιους έχει μειωθεί. Αυτές τις ημέρες πρέπει να προσέξουμε διπλά. Να προσέξουμε τις μετακινήσεις, τις συναθροίσεις στα σπίτια, τις επαφές μας με ηλικιωμένους ώστε το 2021 να μας βρει υγιείς και έτοιμους να ξεκινήσουμε τον μαζικό εμβολιασμό».

Τι προηγήθηκε

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξε σε συμφωνία τα ξημερώματα της Παρασκευής, για την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία.

Οι κυρώσεις αυτές έχουν σκοπό να τιμωρηθεί η Άγκυρα για τις «παράνομες και επιθετικές» ενέργειές της στη Μεσόγειο εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου», διευκρίνισαν οι διπλωματικές και ευρωπαϊκές πηγές.

«Τα μέτρα που αποφασίστηκαν θα είναι κυρώσεις σε βάρος προσώπων, και ενδέχεται να υπάρξουν επιπρόσθετα μέτρα εάν η Τουρκία συνεχίσει τις ενέργειές της», διευκρίνισε ο ένας από τους Ευρωπαίους διπλωμάτες.

Το κείμενο που συμφωνήθηκε είναι σκληρότερα για την Τουρκία, αλλά περιέχει ελάχιστες αλλαγές στο θέμα των κυρώσεων.

Σύμφωνα με το επίσημο κείμενο, οι βασικές αλλαγές είναι η διεύρυνση της κυπριακής λίστας για «παράνομες δραστηριότητες γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο» -και όχι μόνο στην Κύπρο- και γι’ αυτό μάλιστα δίνεται η εντολή στον Ύπατο Εκπρόσωπο να «επεκτείνει τον σκοπό της κυπριακής λίστας και γίνεται πιο αναλυτικό στο τι ζητάει από τον Ζοζέπ Μπορέλ και την Κομισιόν: να συντάξει μια έκθεση στην κατάσταση των σχέσεων Ε.Ε. – Τουρκίας σε πολιτικό, οικονομικό επίπεδο και στις εμπορικές σχέσεις, κάτι που υπονοεί την τελωνειακή ένωση.

Ωστόσο, ο χρόνος χάριτος δίνεται στην Τουρκία ως τον Μάρτιο του 2021 και για να υπάρξει συντονισμός Ε.Ε. – ΗΠΑ στο θέμα της Ανατολικής Μεσογείου. Τέλος, το κείμενο ξεκαθαρίζει περαιτέρω ορισμένα σημεία, όπως ότι οι ηγέτες υποστηρίζουν την επανάληψη των συνομιλιών υπό τον ΟΗΕ για το Κυπριακό και «αναμένει το ίδιο από την Τουρκία».

Το κείμενο των συμπερασμάτων

1. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανήλθε στα συμπεράσματά του της 1-2ης Οκτωβρίου σχετικά με τις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία υπό το φως της κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο. Δυστυχώς, η Τουρκία έχει εμπλακεί σε μονομερείς ενέργειες και προκλήσεις και κλιμάκωσε τη ρητορική της εναντίον της ΕΕ, των κρατών μελών της ΕΕ και των Ευρωπαίων ηγετών. Οι τουρκικές μονομερείς και προκλητικές δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο συνεχίζονται, συμπεριλαμβανομένης της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της Κύπρου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημείωσε την απόσυρση του πλοίου Oruc Reis από την Τουρκία και επιμένει σε διαρκούσα αποκλιμάκωση έτσι ώστε να επιτρέψει την γρήγορη επανάληψη και ομαλή συνέχιση των άμεσων διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

2. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαίωσε ότι η ΕΕ έχει στρατηγικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη μιας συνεργασίας και μιας αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία. Η προσφορά για μια θετική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας παραμένει στο τραπέζι, εάν η Τουρκία επιθυμεί να προωθήσει μια πραγματική εταιρική σχέση με την ΕΕ και τα κράτη μέλη της και να επιλύσει τις διαφορές μέσω του διαλόγου και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Η προτεινόμενη ατζέντα θα μπορούσε να καλύψει τους τομείς της οικονομίας και του εμπορίου, των επαφών μεταξύ ανθρώπων, των διαλόγων υψηλού επιπέδου και της συνεχούς συνεργασίας σε θέματα μετανάστευσης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει τη σημασία της διατήρησης των διαύλων επικοινωνίας ανοιχτών μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας. Η ΕΕ είναι επίσης πρόθυμη να συνεχίσει να παρέχει οικονομική βοήθεια για την υποστήριξη φιλοξενίας Σύρων προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής τους στην Τουρκία και να συνεργαστεί για την υπεύθυνη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών πρός όλα τα κράτη μέλη και να εντείνει την προσπάθεια για την καταπολέμηση των δικτύων διακινητών.

3. Υπενθυμίζοντας τα συμπεράσματα της 1ης και 2ας Οκτωβρίου, η ΕΕ παραμένει προσηλωμένη στην υπεράσπιση των συμφερόντων της και των συμφερόντων των κρατών μελών της καθώς και στην προάσπιση της περιφερειακής σταθερότητας. Από την άποψη αυτή, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο:

Καλεί το Συμβούλιο να προετοιμάσει πρόσθετες καταχωρίσεις βάσει της απόφασής της 11ης Νοεμβρίου 2019 που αφορά περιοριστικά μέτρα σε σχέση με τις άνευ άδειας τουρκικές γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.

Καλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο και την Κομισιόν, να υποβάλουν εκθέσεις σχετικά με την πορεία των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και για τις επιλογές και εργαλεία για το πως θα προχωρήσουμε, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης του εύρους της παραπάνω απόφασης για εξέταση το αργότερο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου 2021.

4. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδίκασε τα τουρκικά μονομερή βήματα στο Βαρώσι, ζήτησε τον πλήρη σεβασμό των ψηφισμάτων 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστηρίζει την γρήγορη επανέναρξη των συνομιλιών υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών και παραμένει πλήρως δεσμευμένο σε μια συνολική λύση του κυπριακού προβλήματος, στο πλαίσιο του ΟΗΕ, ευθυγραμμισμένη με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις αρχές στις οποίες εδράζεται η ΕΕ. Αναμένει το ίδιο και από την Τουρκία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφωνεί ότι με την επανέναρξη των συνομιλιών υπό την αιγίδα του ΓΓ του ΟΗΕ, η ΕΕ θα απεσταλμένο στην αποστολή καλών υπηρεσιών του ΟΗΕ.

5. Το Ευρωπαϊκό συμβούλιο ζητά από τον Ύπατο Εκπρόσωπο να προχωρήσει την πρόταση για την πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο.

6. Η ΕΕ θα ζητήσει συνεργασία για τα θέματα που σχετίζονται με την Τουρκία και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο με τις Ηνωμένες Πολιτείες.