Την ανάκτηση της απώλειας του ΑΕΠ που είχαμε από την πανδημία του κορονοϊού και την επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα μέσα στο 2022 προβλέπει, μεταξύ άλλων, το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης 2021-2024 που έχει σταλεί στις Βρυξέλλες, με βάση όμως τη σωστή αξιοποίηση των 32 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Σε μέσα επίπεδα την περίοδο 2021-2024 η οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό πάνω από 4% του ΑΕΠ. Ωστόσο το 2021, παρότι η οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 3,6% του ΑΕΠ, θα φανεί ολοκληρωμένο το βαθύ αποτύπωμα της πανδημίας στα δημόσια οικονομικά αφού ο λογαριασμός των μέτρων στήριξης θα φτάσει τα 40,7%, διατηρώντας αμετάβλητο το λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ και αυξάνοντας ακόμη περισσότερο το έλλειμμα, που θα αγγίξει φέτος το 10% του ΑΕΠ.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τους μεσοπρόθεσμους στόχους του προγράμματος προβλέπεται ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 3,6% του ΑΕΠ, που θα διπλασιαστεί στο 6,2% του ΑΕΠ για το 2022 καλύπτοντας την απώλεια του 8,2% του ΑΕΠ που είχαμε το 2020.

Το 2023 ο ρυθμός ανάπτυξης θα φτάσει το 4,1% και το 2024 το 4,4%. Οι υψηλοί αυτοί ρυθμοί ανάπτυξης θα έχουν ως βάση την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, οι οποίοι θα επιταχύνουν τις επενδύσεις και εξαγωγές. Ειδικότερα οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν κατά 7% για φέτος, για να εκτοξευτούν με αύξηση 30,3% το 2022 και θα συνεχίσουν να αυξάνονται με ρυθμούς 12,3% και 10,8% για το 2023 και το 2024 αντίστοιχα. Οι εξαγωγές αναμένεται να αυξηθούν κατά 10,4% φέτος, 13,7% το 2022 και θα συνεχίσουν να αυξάνονται με ρυθμό 7,5% και 6,2% αντίστοιχα για το 2023 και 2024.

Παράλληλα το ποσοστό απασχόλησης αναμένεται να αυξηθεί κατά 0,7% για φέτος, 2,3% το 2022 και κατά 1,3% τα έτη 2023 και 2024. Το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να μειωθεί κατά 4,1% για την τετραετία, από το 14,6% που αναμένεται να φτάσει φέτος στο 12,8% το 2022, στο 11,7% το 2023 και στο 10,5% το 2024.

60 δισ. όφελος

Η βάση για τους σταθερά υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης που προβλέπει το σχέδιο είναι η πλήρης αξιοποίηση των 30,5 δισ. ευρώ (17,8 επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. δάνεια) του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που θα δώσει μια συνολική ωφέλεια 60 δισ. ευρώ στην πραγματική οικονομία μέσα από μεγάλα δημόσια έργα και ιδιωτικές επενδύσεις Τονίζεται μάλιστα ότι από τα 12,7 δισ. των δανείων αναμένεται να κινητοποιηθούν ιδιωτικές επενδύσεις 31,8 δισ. ευρώ.

Σημειώνεται επίσης ότι το Ελληνικό Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (NRRP), Greece 2.0, φιλοδοξεί να διευκολύνει στο να φέρει μια ριζική αλλαγή στην ελληνική οικονομία και τους θεσμούς. Περιλαμβάνει μια πληθώρα φιλόδοξων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, που οδηγούν την ελληνική οικονομία σε ένα πιο εξωστρεφές, ανταγωνιστικό και πράσινο οικονομικό μοντέλο, με ένα πιο αποτελεσματικό, λιγότερο γραφειοκρατικό ψηφιοποιημένο κράτος, έναν πολύ μειωμένο «γκρίζο τομέα», ένα πιο φιλικό προς την ανάπτυξη φορολογικό σύστημα και ένα πιο ανθεκτικό δίκτυο κοινωνικής ασφάλισης.

Τα μέτρα στήριξης

Ωστόσο το κείμενο του προγράμματος περιγράφει την κορύφωση της δημοσιονομικής επιβάρυνσης από την υγειονομική κρίση φέτος με το χρέος να αυξάνεται στα 352,5 δισ. ευρώ για φέτος και έλλειμμα στο 9,9% του ΑΕΠ από 9,7% το 2020 και του πρωτογενούς ελλείμματος από το 6,7% του ΑΕΠ στο 7,2% του ΑΕΠ. Μάλιστα το πρόγραμμα αποκαλύπτει ότι τα μέτρα στήριξης θα φτάσουν συνολικά τα 40,7 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 23,1 δισ. ευρώ (13,9% του ΑΕΠ) υλοποιήθηκαν το 2020 και 25,6 δισ. ευρώ (9,1% του ΑΕΠ) αναμένεται να υλοποιηθούν το 2021 και υπάρχουν και μέτρα 2 δισ. ευρώ (1,1% του ΑΕΠ που η υλοποίησή τους θα επεκταθεί και μέσα στο 2022).

Δημοσιονομική ισορροπία από το 2022

Δημοσιονομικά το αποτύπωμα της υγειονομικής κρίσης θα είναι αρκετά έντονο και το 2021 αφού το έλλειμμα θα αυξηθεί στο 9,9% του ΑΕΠ στο τέλος του 2021 από 9,7% που έφτασε το 2020 λόγω των πρόσθετων μέτρων στήριξης που θα φτάσουν με βάση το πρόγραμμα τα 15,6 δισ. ευρώ.

Το έλλειμμα θα υποχωρήσει σημαντικά στο 2,9% του ΑΕΠ το 2022 και στο 0,4% το 2023 και θα μετατραπεί σε πλεόνασμα στο 0,6% του ΑΕΠ το 2024.

Το πρωτογενές αποτέλεσμα θα αυξηθεί επίσης από το 6,7% του ΑΕΠ το 2020 στο 7,2% του ΑΕΠ φέτος και θα υποχωρήσει σημαντικά στο 0,3% του ΑΕΠ το 2022 και θα μετατραπεί σε πλεόνασμα 2% του ΑΕΠ το 2023 και 2,9% του ΑΕΠ το 2024.

Στην ίδια λογική και το χρέος της γενικής κυβέρνησης θα αυξηθεί ως απόλυτο νούμερο κατά 11,5 δισ. ευρώ μέσα στο 2021 από τα 341,023 δισ. το 2020 στα 352,5 δισ. ευρώ φέτος, μειούμενο οριακά ως ποσοστό του ΑΕΠ από το 205,6% του ΑΕΠ στο 204,5% φέτος. Η σημαντική μείωση θα ξεκινήσει από το 2022, όταν το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 14,7% του ΑΕΠ στο 189,5% και στη συνέχεια στο 176,7% το 2023 και στο 166,1% το 2024.

Ωστόσο η σταθερή βελτίωση της οικονομίας από φέτος θεωρείται δεδομένη ακόμη και με τα εναλλακτικά σενάρια που περιλαμβάνονται στην άσκηση ευαισθησίας του προγράμματος. Ακόμη και αν η αύξηση του ΑΕΠ παρουσιάσει υστέρηση κατά 1% σε σχέση ή αν τα επιτόκια δανεισμού αυξηθούν κατά 1% για την περίοδο 2021-2024, η επίδραση δεν θα ξεπερνά το 0,5% του ΑΕΠ στο έλλειμμα και το 2% στο ύψος του χρέους.