«Ο,τι σας δώσαμε, σας δώσαμε. Βγάλτε τα τώρα πέρα μόνοι σας με τους Ταλιμπάν και καλή τύχη…». Αυτό το μήνυμα έστειλε επί της ουσίας ο Τζο Μπάιντεν στην αφγανική κυβέρνηση, η οποία μοιάζει να περιμένει μοιραία και άβουλη την πτώση της χωρίς εναλλακτικό σχέδιο.

Τέτοιο όμως δεν φαίνεται να διαθέτουν ούτε οι ΗΠΑ, καθώς από τη μια έμπειροι αξιωματούχοι της θεωρούν πως οι Ταλιμπάν θα καταλάβουν την Καμπούλ νωρίτερα του αναμενομένου και από την άλλη η διπλωματία τους διαβεβαιώνει πως δεν πρόκειται να αναγνωρίσει μια κυβέρνηση των ισλαμιστών ανταρτών, ιδίως αν εγκατασταθεί με τη βία.

O δυτικός κόσμος προετοιμάζεται πάντως για δυσάρεστες εξελίξεις στο προσφυγικό πεδίο, αναγνωρίζοντας τις ανυπολόγιστες ανθρωπιστικές συνέπειες που θα επιφέρει η επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία. Πέρα από την προτροπή ΗΠΑ – Βρετανίας στους πολίτες τους να εγκαταλείψουν αμέσως το Αφγανιστάν, η Γερμανία και η Ολλανδία ανέστειλαν για ένα εξάμηνο τις απελάσεις Αφγανών προσφύγων οι οποίοι δεν είχαν λάβει άσυλο, αναγνωρίζοντας πως η ζωή τους κινδυνεύει αν σταλούν πίσω.

Χθες ο πρόεδρος των ΗΠΑ τόνισε ότι δεν μετανιώνει για την απόφασή του να αποσύρει όλα τα αμερικανικά στρατεύματα από το Αφγανιστάν ύστερα από 20 χρόνια, προτρέποντας τους (φιλοδυτικούς) Αφγανούς ηγέτες να «ενωθούν και να πολεμήσουν για τη χώρα τους». Ο Μπάιντεν υποστήριξε ότι η Αμερική τήρησε τις δεσμεύσεις προς τους Αφγανούς συμμάχους της με το να παρέχει αεροπορική στήριξη, να πληρώνει τους μισθούς του στρατού και να του προμηθεύει τρόφιμα και πολεμοφόδια.

Aυτή τη στιγμή οι ισλαμιστές, που κυβέρνησαν με βαρβαρότητα το Αφγανιστάν από το 1996 ως το 2001, ελέγχουν 9 από τις 34 πρωτεύουσες επαρχιών, καταλαμβάνοντας μάλιστα τις 3 τελευταίες μέσα σε ένα 24ωρο. Στρατιωτικοί κύκλοι των ΗΠΑ αποκάλυψαν ανώνυμα στη «Washington Post» ότι η Καμπούλ θα μπορούσε να περικυκλωθεί σε 30 μέρες και να πέσει στα χέρια των ανταρτών το πολύ σε 90 μέρες, δημιουργώντας νέα δεδομένα στην περιοχή. Πρόκειται για δραματική αναθεώρηση των αρχικών αμερικανικών εκτιμήσεων, που αισιοδοξούσαν πως η αφγανική πρωτεύουσα θα μπορούσε να αντέξει στην πολιορκία έως και 12 μήνες, δίνοντας κάποιο χρόνο στις ΗΠΑ και στους συμμάχους τους να φτάσουν σε κάποιο συμβιβασμό με τους Ταλιμπάν.

Τώρα η αντιπροσωπεία των ισλαμιστών στη διάσκεψη της Ντόχα κωφεύει επιδεικτικά στις εκκλήσεις του Αμερικανού ειδικού απεσταλμένου, Ζαλμάντ Χαλιλζάι, να σταματήσει τις εχθροπραξίες και να συζητήσει πολιτική λύση. Οι Ταλιμπάν δεν έχουν λόγο να κάτσουν στο τραπέζι προτού τα πάρουν όλα, από τη στιγμή που δεν βρίσκεται κανείς να τους σταματήσει.

Παίζοντας το τελευταίο του χαρτί, ο Αφγανός πρόεδρος, Ασράφ Γκάνι, επισκέφθηκε χθες το Μαζάρ ι Σαρίφ, τελευταίο αντιταλιμπανικό προπύργιο της χώρας. Η επαρχία συνορεύει με το Ουζμπεκιστάν και το Τατζικιστάν και κατοικείται από Αφγανούς ουζμπεκικής καταγωγής, που βρίσκονται σε ισχυρή εθνοπολιτισμική αντίθεση με τους Ταλιμπάν, μέλη της φυλής των Παστούν. Βασισμένος σε αυτή την ιδιαιτερότητα, ο Γκάνι εμψύχωσε τα κυβερνητικά στρατεύματα και έλαβε τη διαβεβαίωση των διαχρονικών, τοπικών πολέμαρχων Αμπντούλ Ρασίντ Ντόστουμ και Ατα Μοχάμεντ Νουρ πως «οι Ταλιμπάν δεν θα πατήσουν στα εδάφη τους, όπου πάντοτε έτρωγαν τα μούτρα τους». Αξίζει να σημειωθεί πως οι Ταλιμπάν κατόρθωσαν να πάρουν το Μαζάρ ι Σαρίφ τη δεκατία του ’90 μόνο κατόπιν συμφωνίας με τον Ντόστουμ. Τώρα, όμως, είναι ορκισμένος εχθρός τους.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, πάνω από 1.000 άμαχοι σκοτώθηκαν σε μάχες τον τελευταίο μήνα, ενώ οι φρικτές αναφορές για δολοφονίες και κακοποιήσεις παιδιών αυξάνονται μέρα με τη μέρα. Χιλιάδες πρόσφυγες εγκαταλείπουν την Κουντούζ μετά την πρόσφατη κατάληψή της από τους αντάρτες.

Την ώρα πάντως που μαίνονται μάχες σε όλη τη χώρα, χιλιάδες κυβερνητικοί στρατιώτες παραδίδονται -ή αυτομολούν στους Ταλιμπάν- και οι αντάρτες ελέγχουν τουλάχιστον το 65% του αφγανικού εδάφους, η κυβέρνηση της Καμπούλ παρουσιάζει εικόνα διάλυσης. Ο πρόεδρος Γκάνι αντικατέστησε έναν ακόμη αρχηγό του στρατού, ενώ έγινε γνωστό ότι ο υπουργός Οικονομικών, Γιαλέντ Παγέντα, παραιτήθηκε και εγκατέλειψε τη χώρα, αφού η κατάληψη πολλών τελωνείων από τους Ταλιμπάν στέρησε τα κρατικά ταμεία από κρίσιμα έσοδα!