Η κρίση που βρίσκεται σε εξέλιξη στον Εβρο (τελευταία με ιδιαίτερη ένταση) καθώς και η αντίστοιχη επί σχεδόν 5 χρόνια συνεχιζόμενη στα ακριτικά μας νησιά έχει προκαλέσει ένα νέο κύκλο ενδυναμωμένης αντιπαράθεσης ανάμεσα σε Αθήνα και Αγκυρα, με την πρώτη να προσπαθεί να ευαισθητοποήσει την κατά καιρούς αδιάφορη και «αναιμική» στις αντιδράσεις Ευρώπη σε ένα μείζον ζήτημα εσωτερικής και διασυνοριακής ασφάλειας με πολυδιάστατες επιπτώσεις, ενώ την ίδια στιγμή η Τουρκία προωθεί μαζικά μεταναστευτικά ρεύματα στοχεύοντας σε οικονομικά οφέλη από τους Ευρωπαίους, αλλά και σε υποστήριξη των αποσταθεροποιητικών ενεργειών μέσα στη χώρα μας.

Η ΑΓΚΥΡΑ διεξάγει ασύμμετρες επιχειρήσεις, «οπλοποιώντας» το μεταναστευτικό, στο πλαίσιο ενός διευρυμένου «πολιτικού πολέμου», που δυστυχώς μέχρι τώρα διαχρονικά δεν έχουμε αναλύσει. Η «οπλοποίηση» της παράνομης μετανάστευσης έχει προεκτάσεις εξαναγκαστικές, γεωγραφικά αναθεωρητικές, αποσταθεροποιητικές της άλλης χώρας, οικονομικές, στρατιωτικές, προπαγανδιστικο-πολιτικές ως και δημιουργίας πεμπτοφαλαγγικής κατάστασης στην άλλη πλευρά.

Σε εκτενή μελέτη μου (στα αγγλικά) το 2016 είχα επισημάνει ότι η Αγκυρα θα ανοίξει πολλά επιμέρους μέτωπα από το τριεθνές του Εβρου μέχρι το τριεθνές Ιράκ-Συρίας-Τουρκίας, ενώ θα προβάλει την πολυδιάστατη παρουσία της σε κράτη της Αφρικής-Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ασίας και όχι μόνο. Παράλληλα θα εκμεταλλευτεί παντοιοτρόπως τους διάφορους μουσουλμανικούς πληθυσμούς (π.χ. Κόσοβο, βοσνιακό μωσαϊκό) στη Νότια Ευρώπη μέσω υπολογίσιμων τουρκογενών μειονοτήτων καθώς και τις ισλαμικές οικονομικοκοινωνικές «νησίδες» σε Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη κυρίως για οικονομικούς και πολιτικούς λόγους και οφέλη.

ΠΡΩΤΟ. Η κατάσταση από τα Μαράσια του Εβρου μέχρι την ακριτική Στρογγύλη στο σύμπλεγμα Μεγίστης-Καστελλόριζου και από εκεί μέχρι την Κύπρο θα χειροτερεύσει πάρα πολύ μέσα στο προσεχές χρονικό διάστημα. Η «οπλοποίηση» των παράνομων μεταναστευτικών ροών -χρησιμοποιώντας ως «βατήρα» την περιοχή της Αδριανούπολης- θα πρέπει να μας προβληματίσει πάρα πολύ. Και αυτό γιατί δίπλα στις όποιες ροές Αφγανών, Κεντροασιατών, Αφρικανών κ.ά. θα βρίσκονται οι επίλεκτες δυνάμεις της τουρκικής στρατοχωροφυλακής του στρατηγού Ασίφ Τσετίν, ως και πολλά προπαγανδιστικού-υβριδικού πλαισίου ύπουλα «στοιχεία» της πολύ ισχυρής μυστικής υπηρεσίας ΜΙΤ του Χακάν Φιντάν. Συνεπώς επειδή οι παράνομοι μετανάστες δεν έχουν πρόβλημα παραμονής στη συγκεκριμένη περιοχή, θα απαιτείται από την Αθήνα να έχει σε διαρκή ετοιμότητα στρατιωτικές-αστυνομικές δυνάμεις για αποτροπή. Οι μεταναστευτικές «βάσεις» θα είναι στην περιοχή της Αδριανούπολης για όσο διάστημα θα υπηρετούν τα ερντογανικά συμφέροντα.

ΔΕΥΤΕΡΟ. Η εκεί παρουσία και κινητικότητα είναι πάρα πολύ πιθανό να επηρεάσει ριζοσπαστικούς κύκλους της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης (σε συνδυασμό με τη δράση του τουρκικού προξενείου Κομοτηνής). Δεν υπάρχει περίπτωση να μην εμφανιστούν τέτοιες «συνδετικές επαφές» ενώ ορισμένες ΜΚΟ, εκπορευόμενες από μουσουλμανικά πλαίσια, θα επενδύουν σε ανθρωπιστική προβολή της κατάστασης. Η ελληνική αποτρεπτική προσπάθεια από την περιοχή Μαράσια-Καστανιές-Νέα Βύσσα μέχρι Πέπλο-Φέρες-Καβυσό και Δέλτα του Εβρου ενδέχεται να… εμπλουτιστεί από επιπλέον αποσταθεροποιητικές κινήσεις. Ο Ερντογάν, βάσει του «Κόκκινου Βιβλίου-2» του Συμβουλίου Ασφαλείας της Τουρκίας, γνωρίζει πώς να εκμεταλλευτεί τέτοιες καταστάσεις. Εχει χρησιμοποιήσει τέτοιες μεθόδους σε Συρία, Σομαλία, Ιράκ κ.α.

ΤΡΙΤΟ. Επειδή η Αγκυρα έχει πολύ καλές σχέσεις με τη Σόφια σε πολλά επίπεδα και δεδομένου ότι οι ροές δεν κατευθύνονται προς τη συνοριακή διάβαση Καπετάν Αντρέεφ αλλά προς τη χώρα μας, δεν σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να παρακολουθούμε πολύ τις βουλγαροτουρκικές επαφές γιατί η Αγκυρα διαθέτει ισχυρότατη τουρκική μειονότητα στα βόρεια σύνορά μας (εννοώ εφαπτόμενη στους Νομούς Ξάνθης και Ροδόπης) όπως σε Κάρτζαλι-Ράζγκραντ-Χάσκοβο-Σιλίστρε-Ταργκοβίστε κ.λπ.), οπότε μην αποκλείουμε τη διακίνηση ατόμων της Τουρκίας από Ανατολική Θράκη, μεταναστευτικούς «παράγοντες» από τη δομή της Αδριανούπολης προς τη Νότια Βουλγαρία, της οποίας τουρκογενείς πληθυσμοί εφάπτονται της ορεινής Ροδόπης και Ξάνθης. Και δεν αναφέρομαι μόνο στις νόμιμες διασυνοριακές διαβάσεις (Θερμές-Ξάνθη και Μακάζα-Ροδόπη). Υπάρχουν γνώστες του ανάγλυφου του ορεινού όγκου της Ροδόπης και με αιχμή του δόρατος τη συσσώρευση των ροών στην Ανατολική Θράκη, θα επιδιώξουν «να πλατειάσει το μέτωπο των κινήσεων και αποσταθεροποιητικών ενεργειών της Αγκυρας».

ΤΕΤΑΡΤΟ. Σε ευρύτερους γεωγραφικούς χώρους η Τουρκία αναμένεται να συνεχίσει απτόητη την επιθετική της στάση. Μέσα στους προσεχείς μήνες λογικά θα βρεθούμε μπροστά σε νέες προκλήσεις στα Κατεχόμενα της Κύπρου μετά τις εκλογές του Απριλίου: αποστολή υδρογραφικών-ερευνητικών πλοίων σε επίμαχες περιοχές, αποστολή πλωτών γεωτρύπανων και ουσιαστικοποίηση του δόγματος των ναυάρχων Οζμπάλ, Γιαγτζί περί «Γαλάζιας Πατρίδας». Ο κίνδυνος ενός θερμού επεισοδίου σε θαλάσσιο χώρο του ΝΑ. Αιγαίου-Ανατολικής Μεσογείου είναι πολύ υψηλός ενώ η Αγκυρα θα συνεχίσει και τη στρατιωτικο-αστυνομική συνδρομή στη νόμιμη κυβέρνηση της Λιβύης στην περιοχή της Τριπολιτάνας. Ηδη με την παροχή και διάθεση στοιχείων αεράμυνας ως και σχετικής εκπαίδευσης στελεχών-πολιτοφυλακών του Σάρατζ έχει βελτιώσει την αμυντική οχύρωση της Τρίπολης, με αποτέλεσμα οι δυνάμεις του πολέμαρχου Χαφτάρ να χρησιμοποιούν πλέον δυνάμεις πυροβολικού και όχι αεροσκάφη για βομβαρδισμούς (αφού έχουν ήδη υποστεί απώλειες αεροσκαφών).

ΠΕΜΠΤΟ. Το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ, προφανώς για λόγους συμμαχικούς, θα ενισχύουν το οπλοστάσιο της Τουρκίας σε υλικό. Δεν θα εμπλακούν άμεσα στις επιχειρήσεις στο συριακό έδαφος. Αλλά ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, ο Νορβηγός Γιενς Στόλτενμπεργκ, ο ανώτατος διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, πτέραρχος Τοντ Ουόλτερς, οι γνωστοί γερουσιαστές Μάρκο Ρούμπιο (Φλόριντα) και Λίντσεϊ Γκράχαμ (Νότια Καρολίνα), η μόνιμη αντιπρόσωπος των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Εθνη Κέλι Κραφτ αλλά και ο εκπρόσωπος του Τραμπ για το Συριακό και τον διεθνή συνασπισμό κατά του Ισλαμικού Κράτους Τζέιμς Τζέφρεϊ έχουν ανεπιφύλακτα τοποθετηθεί υπέρ της ενίσχυσης της Αγκυρας, αφού επισημαίνουν ότι οι απειλές προέρχονται από το βάρβαρο καθεστώς του Ασαντ και τους Ρωσοϊρανούς υποστηρικτές του. Μάλιστα ο ίδιος ο Τραμπ έχει ζητήσει από κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ να εξετάσουν άμεσα τη συνδρομή στην αεράμυνα της Τουρκίας με αναβαθμισμένα συστήματα αντιαεροπορικής-αντιπυραυλικής άμυνας PATRIOT.

ΕΚΤΟ. Στον πόλεμο της Συρίας η Τουρκία έχει ως βασικό αντίπαλο τη ρωσική στρατιωτική παρουσία. Ο στρατός του Ασαντ μπορεί να αντιμετωπιστεί από την Αγκυρα, αλλά είναι η αεροπορία του Πούτιν που σαφέστατα περιορίζει την τουρκική αεροχερσαία κινητικότητα. Το Ιντλίμπ θα είναι χώρος συνεχιζόμενης ενεργού αντιπαράθεσης, ενώ ακόμα και νέες ρωσοτουρκικές ανακωχές στα πρότυπα του Σότσι και των συμφωνιών Αστάνα-Αδάνων δύσκολα θα συγκρατήσουν τις εκατέρωθεν πολεμικές επιχειρήσεις. Πούτιν και Ερντογάν δεν επιθυμούν την πλήρη κατάρρευση των σχέσεών τους για πολλούς λόγους, αλλά η Μόσχα μεταξύ Δαμασκού και Αγκυρας επιλέγει την πρώτη. Συνεπώς, το μέτωπο της Ιντλίμπ θα έχει προεκτάσεις και επιπτώσεις και στη μετακίνηση πληθυσμών-μεταναστευτικά ρεύματα. Είναι αλληλένδετα.

ΕΒΔΟΜΟ. Αυτό που δεν έχουμε παρατηρήσει είναι ότι η Τουρκία στην Ιντλίμπ, μέσω της επιχείρησης «Ασπίδα της Ανοιξης», διεξάγει παρατεταμένες και επιτυχείς επιχειρήσεις αποκλειστικά με τη χρήση UAV/DRΟNES. Αυτό αλλάζει τα δεδομένα των πολεμικών αποστολών και η χώρα μας πρέπει να το δει άμεσα και διευρυμένα γιατί «επαναστατικοποιεί» τα σύγχρονα πεδία μαχών. Σε συνδυασμό με το σύστημα KORAL ηλεκτρονικού πολέμου που από κοινού έχουν πλήξει ρωσικά αντιαεροπορικά συστήματα PANTSIR S-1 του στρατού του Ασαντ, έχουν προκληθεί νέες τάσεις και άμεσα πρέπει να βρούμε απαντήσεις.

ΟΓΔΟΟ. Η Ελλάδα θα συνεχίσει να βρίσκεται αντιμέτωπη με την τουρκική επιθετικότητα κυρίως μέσω ασύμμετρων, μη συμβατικών, μη γραμμικών, ειδικών υβριδικών απειλών από τις Καστανιές μέχρι την κυπριακή ΑΟΖ. Η περίπτωση «θερμού επεισοδίου» είναι αρκετά πιθανή και εμφανής. Η τουρκική επιθετικότητα φαίνεται και στον αεροπορικό χώρο με τεράστιο αριθμό παραβιάσεων, παραβάσεων του FIR Αθηνών, υπερπτήσεις πάνω από κατοικημένα νησιά και μικρονήσια. Δεν επιβεβαιώνονται τα περί κρίσης στην τουρκική πολεμική αεροπορία, αφού μετά τα τέλη του 2018 έχει συνέλθει και είναι προκλητικότατη. Εμφανίζει ποσοτικές αλλά και ποιοτικές τάσεις στις παραβιάσεις. Και αυτό απαιτεί από την πλευρά μας αυξημένη εγρήγορση και «βαθιές» πληροφορίες…

ΕΝΑΤΟ. Οπως είναι τα πράγματα -επειδή κάποιοι βρίσκονται εκτός σύγχρονων εξελίξεων- ορισμένοι προσβλέπουν σε ανατροπή του Ερντογάν (στρατιωτικό πραξικόπημα κ.ά.). Αυτά στη σημερινή Τουρκία δεν γίνονται εύκολα. Μετά το 2016 το καθεστώς Ερντογάν έχει ουδετεροποιήσει το σύνολο των υπολογίσιμων αντιπάλων του. Τα στρατιωτικά πραξικοπήματα στην Τουρκία έγιναν πάντοτε από στρατηγούς (Γκουρσέλ, Μαντάνογλου, Εβρέν κ.ά.). Η παρούσα στρατιωτική ηγεσία της Τουρκίας είναι ακφραιφνώς ερντογανική (Ακάρ, Γκιουρέλ, Γιαγλιά, Αβσεβέρ, Ονγκάι, Ογκούζ, Ντουντάρ κ.ά.). Συνεπώς, πολύ δύσκολα θα πάρουν κάποιοι από αυτούς πρωτοβουλία ανατροπής του Ερντογάν.

ΔΕΚΑΤΟ. Συμπερασματικά, θα έχουμε μπροστά μας πάρα πολύ δύσκολες καταστάσεις με την Τουρκία και την υλοποίηση των μεγαλοϊδεατικών, νεο-οθωμανικών στόχων της. Χρειάζεται καθημερινά να τους παρακολουθούμε-αναλύουμε και να έχουμε έτοιμα σχέδια όχι αποτροπής για την αποτροπή (και θεωρητικών συζητήσεων), αλλά πραγματικής, υπολογίσιμης, σοβαρής, αξιόπιστης και πολυδιάστατης αποτρεπτικής δυναμικής για κάθε είδους απειλή και ενέργεια.