Στην παράσταση αναδύεται η ρητορική του συγγραφέα τα ήθη, οι φόβοι, το αναπόφευκτο του θανάτου, οι ελπίδες καθώς και η αισιοδοξία και η ματαιότητα. Οι ήρωες του Καραγάτση σκιαγραφούνται από τους ηθοποιούς εύστοχα και με σαφήνεια.

Πεντακόσιες ενενήντα μία σελίδες του Γιούγκερμαν… ζωντανεύουν επί σκηνής. Το θρυλικό πολυπρόσωπο μυθιστόρημα του Μ. Καραγάτση μεταφέρεται στο Θέατρο Πορεία σε διασκευή του Στρατή Πασχάλη και σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Τάρλοου. Για όποιον έχει διαβάσει το βιβλίο οι προσδοκίες του είναι υψηλές, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι θα απογοητευτεί από τη μεταφορά του στη σκηνή.

Τουναντίον. Η ευρηματική σκηνοθεσία του Τάρλοου, η συμπυκνωμένη ποιητική διασκευή του Πασχάλη και οι καθαρές ερμηνείες του θιάσου στο σύνολό του δικαιώνουν το θεατή, προσφέροντάς του με απλότητα, σαφήνεια και συμπυκνωμένα το καλειδοσκόπιο εμπειριών του Γιούγκερμαν.

Η σκηνή ανοίγει και ο Βασίλης Γιούγκερμαν -ο Βάσια, όπως τον έλεγε η μητέρα του η Λίλη- επιστρέφει στην κρύα πατρίδα του, τη Φινλανδία. Σε όλο το έργο, καθ’ όλη τη διάρκειά του, γίνεται ένα φλας μπακ στη ζωή του κεντρικού ήρωα.

Ο βίος του Φινλανδού επί σκηνής «διαβάζεται» αντίστροφα και έτσι γνωρίζουμε το σκοτεινό παρελθόν του. Υπήρξε φονιάς, έμπορος ναρκωτικών κάνοντας κραιπάλες και απάτες… Δαιμόνιος και αδίστακτος, ο Βασίλης Γιούγκερμαν επιλέγει την Ελλάδα ως τη νέα του πατρίδα. Ανέρχεται κοινωνικά αποκτώντας μία σημαντική θέση στην τράπεζα.

Κάτω από τον πανέμορφο ελληνικό ήλιο θα έρθει αντιμέτωπος με τον εαυτό του, με τον αληθινό έρωτα και με την τραγικότητα. Στην τράπεζα γνωρίζει τον Μιχάλη Καραμάνο, έναν ευαίσθητο λογοτέχνη που βασανίζεται από αϋπνίες και ο οποίος θα παρασύρει τον Γιούγκερμαν σε μονοπάτια πολύ διαφορετικά από εκείνα που ο Βάσια επέλεγε να ακολουθεί…

Η ροή της παράστασης είναι γρήγορη και θεατρικά δοσμένη ταξιδεύοντας το θεατή από το Τάμερφορς της Φιλανδίας και τη Μόσχα στον Πειραιά, στην Αθήνα, στη Μυτιλήνη και τη Θεσσαλονίκη. Η σκηνοθετική ροή των γεγονότων είναι γρήγορη, με σταθερό τέμπο και συμπαγή αφήγηση.

Οι 107 χαρακτήρες που δρουν στον καραγατσικό κόσμο συμπυκνώνονται επί σκηνής σε περίπου 60. Ο κάθε ηθοποιός επιφορτίζεται με την ερμηνεία δύο ρόλων και πάνω.

Η παράσταση συνθέτει μία νέα ανάγνωση του μυθιστορήματος σαφώς πιο συμπυκνωμένη, αλλά χωρίς να παραλείπονται κομβικά σημεία της πένας του Καραγάτση.

Ο βίος και η πολιτεία του γόνου της πλούσιας οικογένειας, ιλάρχου στη φρουρά του τσάρου, που οδηγείται στη χώρα μας μετά τη Ρωσική Επανάσταση, σκιαγραφούν την κοινωνική και πολιτική κατάσταση της Ελλάδας του Μεσοπολέμου.

Στην παράσταση αναδύεται η ρητορική του συγγραφέα τα ήθη, οι φόβοι, το αναπόφευκτο του θανάτου, οι ελπίδες καθώς και η αισιοδοξία και η ματαιότητα. Οι ήρωες του Καραγάτση σκιαγραφούνται από τους ηθοποιούς εύστοχα και με σαφήνεια.

Ο Γιούγκερμαν του Γιάννη Στάνκογλου αποδίδεται με καθαρότητα και στιβαρότητα παρά την πολυπλοκότητα του χαρακτήρα. Εξαιρετικός και ο Χρήστος Μαλάκης, ο οποίος υπηρετεί το ρόλο του Μιχάλη Καραμάνου, του Καραγάτση, με μεγάλη συνέπεια και σεβασμό.

Η πρωτοεμφανιζόμενη Θάλεια Σταματέλου υπηρετεί με απόλυτη φυσικότητα την ηρωίδα της, τη Βούλα, που αντιπροσωπεύει τον αγνό έρωτα. Η παρουσία της Ζέτας Μακρυπούλια δικαιώνει και το ρίσκο και τους ρόλους που υποδύεται, τη γοητευτική Νταίνα και την μητέρα του Βάσια, τη Λίλη.

Σε γενικές γραμμές ο θίασος στο σύνολό του, η Λήδα Μανιατάκου, ο Πολύδωρος Βογιατζής, ο Γιάννης Νταλιάνης, η Δανάη Σαριδάκη, κινείται σε εξαιρετικά επίπεδα. Οι απαιτήσεις του έργου σκηνογραφικά είναι μεγάλες αφού πρόκειται για ένα πολυπρόσωπο και με πολλές εναλλαγές τοπίων έργο.

Και σε αυτό το σημείο τα σκηνικά των Δημήτρη Αγγέλη και Ελλης Παπαγεωργακοπούλου είναι λιτά και λειτουργικά, αναλογικά με το μέγεθος της παραγωγής και του θεάτρου Πορεία.

Σημειώνουμε ότι τα όμορφα και ιδιαίτερα κουστούμια ήταν του Αγγελου Μέντη. Στα θετικά της παράστασης θα πρέπει να συγκαταλεχθούν η αισθαντική μουσική της Κατερίνας Πολέμη που ήταν παρούσα καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης και ταξίδευε το θεατή σε κάθε πλάνο-σεκάνς της σκηνοθετικής θεατρικής απόδοσης.

Ο Δημήτρης Τάρλοου μετέφερε στο Πορεία μια ενδιαφέρουσα και αρκετά πιστή ανάγνωση του Γιούγκερμαν, η οποία τον βοήθησε να κερδίσει τη δύσκολη και επικίνδυνη αναμέτρηση της μεταφοράς του μνημειώδους βιβλίου του Καραγάτση επί σκηνής. Αν αναζητήσουμε κάποιο αρνητικό, αυτό θα ήταν η έλλειψη συναισθήματος, η παράσταση κινείται σε μια σταθερή γραμμικότητα που αντιβαίνει στη χυμώδη ρητορική του συγγραφέα.

Ωστόσο ο Γιούγκερμαν είναι μια παράσταση που θα θυμόμαστε για καιρό, κυρίως γιατί είναι ένα δύσκολο θεατρικό εγχείρημα το οποίο αποδίδεται επί σκηνής με ρυθμό και με αμεσότητα, διατηρώντας αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή και αναδεικνύοντας τον καραγατσικό κόσμο.

Info
Γιούγκερμαν
Σκηνοθεσία; Δημήτρης Τάρλοου
Παίζουν: Γιάννης Στάνκογλου, Χρήστος Μαλάκης, Θάλεια Σταματέλου, Λήδα Μανιατάκου, Ζέτα Μακρυπούλια, Πολύδωρος Βογιατζής, Γιάννης Νταλιάνης, Δανάη Σαριδάκη.
Πορεία: Τρικόρφων 3-5.
Πληροφορίες: 210 8210991.